زهرا وکیلی زارج - دانشجوی سابق دکتری بیماری شناسی گیاهی گروه گیاه پزشکی دانشکده تولید گیاهی و دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
کامران رهنما - دانشیار گروه گیاه پزشکی دانشکده تولید گیاهی و دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سعید نصراله نژاد - دانشیار گروه گیاه پزشکی دانشکده تولید گیاهی و دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
احمد یامچی - استادیار بخش اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی دانشکده تولید گیاهی و دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان

بیماری ساق سیاه کلزا Leptosphaeria maculans از بیماری های مهم اقتصادی در استان شمال ایران می باشد. شاخص های ریخت شناسی و فیزیولوژیکی 72 جدای جمع آری شده طی سال 1393-94، به منظور شناسایی عامل بیمارگر پر ازار L. maculans درشمال ایران تعیین شده است. جدایه ها در اکثر موارد دارای رشد کند همراه باتشکیل پیکیدیوم در محیط کشت و تولید رنگدانه به رنگ های متغیر زرد تا سیاه در محیط کشت مایع دردما 18 درجه سلسیوس در تاریکی بودند. جدایه ها در سطح مولکولی نیز به کمک تکثیر با استفاده از واکنش زنجیره ای پلیمراز درناحیه ی فاصله ی ترانویسی شده ی داخلی 1، 2 و 5/8 اس آران ای ریبوزومی از ژنوم با جفت آغازگر اختصاصی LmF و LmR شناسایی شدند. تعدادی از جدایه ها نیز براساس تعیین توالی ناحیه ITS-5/8SrRNA و مقایسه با جدایه های موجود در ژن بانک به عنوان L. maculans برای اولین بار تایید وثبت شدند. جدایه ها از نظر تیپ بیماری زایی با استفاده از آغازگرهای اختصاصی تیپ بررسی شده و گروه بیماری های زایی جدایه های انتخابی با تلقیح آنها بر روی سه رقم استاندارد موردبررسی قرار گرفت. چهار گروه بیماری زا PG-2 ، PG-3 ، PGT و PG-4 در جدایه های مهاجم دیده شده است. بیشتر جدایه های مورد بررسی بر رویهر سه رقم افتراقی بیماری زا بوده و درگروه PG-4 قرار گرفتند. که برای اولین بار از ایران گزارش می شود نتایج پیشنهاد می کند که جدایه L. maculans (PG-4) به عنوان گروه پر آزار و با توجه به تغییر گروه بیماریزایی PG-2 به PG-3 و PG-4 نسبت به سال های قبل، تهدید مهمی برای صنعت کشت کلزا در شمال ایران می باشد.

آغازگر اختصاصی، ریخت شناسی، گروه های بیماری زایی