مسعود لطیفیان - دانشیار پژوهشی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی موسسه تحقیقات علوم باغبانی پژوهشکده خرما و میوه های گرمسیری
غلامرضا کجباف والا - مربی پژوهشی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

در این پژوهش روش های مختلف رهاسازی تلقیحی کفشدوزک Stethorusgilvifrons Mulsan برای مهار زیستی کنه تارتن خرما Oligonychusafrasiasiaticus با استفاده از طرح آشیانه ای در منطقه شادگان استان خوزستان مقایسه شد. آشیان های اصلی شامل سه زمان رهاسازی همزمان، سه روز و یک هفته پس از ظهور کنه درنخلستان بودند اشیان های فرعی شامل سه سطح مختلف رهاسازی حداقل، متوسط و حداکثر باتعداد 0/5، 1 و 3 عدد کفشدوزک در هر متر مربع به صورت روزانه که به مدت 2 هفته ادامه داشت. این آزمایش دارای سه تکرار بود. هر تکرار شامل یک نخلستان ربع هکتاری با نخل خرمای رقم سایر بود.نتایج نشان داد بین تیمارهای مختلف رهاسازی با تراکم حداکثر و همزمان با ظهور کنه به عنوان مناسب ترین روش رهاسازی کفشدوزک بود. زیرا دراین روش کفشدوزک دارای بالاترین سرعت رشد 0/09 و کنه تارتن کمترین سطح تعادل جمعیت 0/216 بود. همچنین نتایج نشان داد که هرچه زمان رهاسازی به زمان شروع فعالیت کنه تارتن نزدیک تر و تعداد کفشدوزک رهاسازی شده در واحد سطح افزایش یابد، کارایی کفشدوزک در کنترل جمعیت آفت افزایش می یابد. به طوری که بالاترین کارایی درتیمار رهاسازی حداکثر و همزمان با شروع فعالیت کنه 83/27 درصد بوده است.

تعداد و زمان رهاسازی حمایتی، کفشدوزک ریز سیاه، کنه تارتن نخل خرما