سحر جنتی عطایی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد رشته زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
همت اله پیردشتی - دانشیار گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منایع طبیعی ساری
حسین کاظمی - استادیار گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
معصومه یونس آبادی - استادیار پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان

به منظور شناسایی گیاگان و تهیه نقشه پراکنش علف های هرز مزارع کلزا در شهرستان گرگان، تعداد 58 مزرعه این شهرستان در سال 1394 انتخاب و گونه های علف های هرز، براساس الگوی W در این مزارع نمونه برداری و شناسایی شدند. با استفاده از روابط موجود، تراکم، فراوانی، یکنواختی و غالبیت هرگونه بدست آمد. در هر مزرعه طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریای مکان مورد نمونه برداری توسط دستگاه GPS ثبت شد اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار Arc GIS نسخه 9/3 پردازش و نقشه پراکنش کلیه علف های هرز مزارع کلزا تهیه شد. نتایج نشان داد که در مزارع کلزای شهرستان گرگان 35 گونه علف هرز وجود دارد که متعلق به 18 خانواده گیاهی می باشد. 17/1 درصد گونه ها متعلق به تیره گندمیان Poaceae و 11/4 درصد متعلق به تیره کاسنی Asteraceae بقیه به 16 خانواده گیاهی دیگر تعلق داشتند. در مجموع 77/2 درصد گونه ها یک ساله، 22/8 درصد گونه ها چندساله، 80 درصد دولپه و 20 درصد تکلپه بودند. با توجه به شاخص غالبیت، مهم ترین رستنی های مزاحم در مزارع کلزای شهرستان گرگان به ترتیب اهمیت، شامل: علف خونی Phalaris minor با غالبیت نسبی 45/5 درصد، یونجه زرد Melilotus officinalis با غالبیت نسبی 29/4 درصد، شلمی Rapistrum rugosum با غالبیت نسبی 28/9 درصد و یولاف وحشی Avena ludoviciana با غالبیت نسبی 23/5 درصد بودند. شناخت علف های هرز مهم کلزا و نحوه پراکنش آنها با استفاده از رهیافت های جدید، امری مهم در پیشبرد راهکارهای مدیریتی می باشد.

سامانه اطلاعات جغرافیایی، شاخص غالبیت، فراوانی، نقشه پراکنش، یکنواختی