سمیه امینی - دانشجوی دکتری گیاهان دارویی گروه علوم باغبانی ، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
خدایار همتی - دانشیار، گروه علوم باغبانی ، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حسن نوروزی - دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند

امروزه بدلیل ظهور علف های هرز مقاوم و ایجاد آلودگی های زیست محیطی، محققین به دنبال کاهش وابستگی کشاورزی به علف کش ها می باشند که یکی از جایگزین های مناسب در این زمینه، استفاده از گیاهان آللوپات است. هدف از تحقیق حاضر، غربال اولیه گیاهان از نظر ویژگی های دگرآسیبی می باشد. در این پژوهش، با استفاده از روش ساندویچ ویژگی های دگرآسیبی 55 گونه گیاهی 59 نمونه متعلق به 27 خانواده، مورد بررسی قرار گرفت. روش ساندویچ، از جمله روش های جدید زیست سنجی گونه های گیاهی است که برای ارزیابی فعالیت ترکیبات سمی بقایای گیاهان به کار می رود. با این روش می توان تعداد زیادی گیاه را در مدت زمانی کوتاه و با حداقل نمونه گیاهی از نظر قابلیت آللوپاتی، ارزیابی کرد. نتایج نشان داد از بین گیاهان مورد بررسی، برگ گیاهان Mentha spicata ، Nepeta cataria و Nepeta glomerulosa بیشترین اثر بازدارندگی را بر رشد ریشه چه و ساقه چه دانهالکاهو داشتند. همچنین، بقایای برگی گیاه Leptorhabdos parviflora و بذر گیاه Allium oschanini نیز اثرات دگرآسیبی نسبتا شدیدی را به صورت بازدارندگی رشد، نشان دادند. از گیاهان معرفی شده در این تحقیق می توان در راستای تحقق کشاورزی ارگانیک و تولید علف کش های با ماده موثره طبیعی استفاده کرد.

آللوپاتی، بازدارندگی رشد، ترکیبات ثانویه، گیاهان دارویی