هاشم امین پناه - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت ایران
بیژن یعقوبی - استادیار موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی رشت ایران

پیزور علف هرزی چند ساله و مقاوم به غرقاب از خانواده اویارسلام است که در سال های اخیر جمعیت آن در مزارع برنج شمال کشور رو به افزایش است. به منظور کنترل شیمیایی پیزور در برنج، آزمایش مزرعه ای طی دو سال متوالی در موسسه تحقیقات برنج کشور واقع در رشت اجرا شد. در سال اول، کارایی علف کش های رایج مزارع برنج شامل پرتیلاکلر، بوتاکلر، بن سولفورون متیل، اکسادیارژیل و تیوبنکارب در کنترل پیزور مطالعه شد. بر مبنای نتایج سال اول، کارایی برخی علف کش های انتخابی و جدید از گروه سولفونیل اوره ها ALS ها مزارع برنج از جمله فلوستوسولفورون، پنوکسولام، مت سولفورون متیل و نیز علف کش پیرازولیت از خانواده پیرازول ها در مقایسه با بن سولفورونمتیل در سال دوم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج سال اول نشان داد که حداقل زیست توده پیزور در کرت های تیمار شده با بن سولفورون متیل 1/5 گرم بر متر مربع و پرتیلاکلر 10/6 گرم بر متر مربع در شش هفته پس از نشاکاری مشاهده شد، درحالی که سایر علف کش ها کارایی مطلوبی در کنترل پیزور نداشتند. نتایج آزمایش سال دوم مشابه نتایج آزمایش اول، یعنی کارایی بسیار خوب بن سولفورون متیل > 97% در کنترل پیزور بود. بعلاوه، نتایج نشان داد که کاربرد فلوستوسولفورون و پیرازولیت سبب که معنی دار زیست توده پیزور > 91% در مقایسه با شاهد عدم کنترل گردید، درحالیکه علف کش های پنوکسوم و مت سولفورون تاثیر بسیار کمی در کاهش زیست توده پیزور <49% داشتند. با توجه به مکانیزم عمل متفاوت علف کش های جدید و سازگاری آنها با برنج، کاربرد آنها در تناوب با علف کش های موجود برای کنترل شیمیایی پیزور و اجتناب از مقاومت در صورت ثبت در کشور توصیه می شود.

برنج، علف هرز، کاهش عملکرد، کنترل شیمیایی