زهرا معصومی - دانشجوی دکتری خط مشی گذاری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سمنان، سمنان، ایران
مهدی صانعی - استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سمنان، سمنان، ایران
هادی همتیان - استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سمنان، سمنان، ایران

زمینه و هدف: خط مشی ها پس از تدوین و تصویب، برای اجرا به مدیران ابلاغ می گردند. گاهی در مرحله اجرا دستخوش تغییراتی می شوند که آنها را از اهداف شان دور می سازد. هدف این پژوهش ارایه الگویی است که منجر به ارتقای کیفی مرحله اجرای سیاست های تدوین شده در نظام سلامت کشور گردد. روش پژوهش: مطالعه کیفی حاضر در سال 1397 انجام گرفت. برای جمع آوری اطلاعات در مرحله اول از روش کتابخانه ای با ابزار فیش برداری و در مرحله دوم میدانی، از ابزار مصاحبه های اکتشافی استفاده شد. جامعه مورد مطالعه شامل مدیران عالی وزارت بهداشت و روسای دانشگاه های علوم پزشکی و بیمارستان های دولتی بود. در این پژوهش از نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی برای انتخاب مصاحبه شوندگان استفاده شده است و جمعا 33 مصاحبه انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل داده بنیاد و برای مدل سازی از نگرش سیستمی استافده گردید. همچنین برای آزمون مدل از مصاحبه های روایی سنجی استفاده گردید. یافته ها: پس از ثبت داده های گردآوری شده و حذف مولفه های تکراری مصاحبه های اکتشافی و پیشینه تحقیق، 115 گزارش شناسایی شد. پس از رمزگذاری باز، 115 مفهوم تعریف گردید. در نهایت به وسیله رمزگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، تعداد این ابعاد به 9 مولفه (فرهنگ عمومی، ساختاری، اطلاع رسانی، کیفیت خط مشی، سبک و شیوه اجرا، قوانین و مقررات، تخصیص منابع، نیروی انسانی توانمند و محیط) رسید. این مولفه ها هرکدام دارای ابعاد و شاخص هایی بودند که در مجموع تعداد 46 شاخص مرتبط با ارتقای ظرفیت اجرای سیاست های نظام سلامت شناسایی شد. نتیجه گیری: ارتقای کیفی اجرای سیاست های تدوین شده، در لایه های مختلف نظام سلامت کشور منجر به ایجاد فضای اعتماد متقابل بین نظام سلامت کشور و سطوح گوناگون جامعه هدف، افزایش انگیزه، تقویت روحیه همکاری، تشریک مساعی و کار گروهی در مجریان و فراهم آوردن زمینه های مطلوب برای بروز خلاقیت و نوآوری در اجرای سیاست ها، ارتقای شاخص های سالمت در جامعه و کسب اعتبار نظام سلامت کشور خواهد شد.

خط مشی گذاری، اجرای خط مشی، مدل سیستمی