محمدرضا روزبه - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان

اساسا کشف ظرفیت های معنایی، موسیقیایی و زیباشناختی کلمات و کاربرد هوشمندانه آنها در بافت نحوی کلام، معیارهای برای سنجش میزان انتظام و انضباط ذهنی شاعر است. در این مقاله، به شیوه تحلیلی- توصیفی و برمبنای روش نقد فرمالیستی، درباره نقش به گزینی واژگان در کمال بخشی به هندسه وهارمونی سروده های شاعران برجسته معاصر بحث و بررسی شده است. پژوهش حاضر حاوی این دستاورد است که مهمترین کارکردهای زیباشناختی به گزینی واژگان در شعر معاصران عبارتند از: فضاسازی، ایجاد هارمونی و هندسه در بافت کلام، ایجاد تناسبات و تداعی های چند لایه لفظی و معنایی، و نقش القاگری، از این رهگذر، به گزینی کلمات به استحکام ساخت و بافت درونی شعر می انجامد و نظام هنری و هندسی شعر به کمال می گراید.

واژه، به گزینی، هندسه کلام، تداعی، تناسب