تحولات جایگاه مفهوم بزه دیده در آیین دادرسی کیفری ایران و فرانسه

درپژوهش حاضر به بررسی تحولات جایگاه مفهوم بزه دیده در آیین دادرسی کیفری ایران و فرانسه پرداخته ایم روش اجرای این پژوهش توصیفی، کتابخانه ای بوده است تا قبل از پیدایش رشته ای به نام جرم شناسی آنچه که بیشتر مورد توجه دستگاه عدالت کیفری قرار داشت، پدیده مجرمانه بود مطالعه نقش بزه دیده و جایگاه حمایتی اختصاص یافته به آن در قانون آیین دادرسی کیفری ایران و مطالعه تطبیقی آن با قانون آیین دادرسی کیفری فرانسه از یک طرف کمبودهای موجود در قانون آیین دادرسی کیفری ایران در زمینه حمایت از انواع بزه دیدگان، بویژه حمایت از بزه دیدگان را آشکار می سازد و از طرف دیگر ضرورت پیش بینی تاسیس های ویژه ای را در این زمینه آشکار می سازد. نکته دیگر آنکه مطالعه تاسیسات موجود در قانون آیین دادرسی کیفری ایران از یک دیدگاه بزه شناسی علمی توانمندی های این قانون را روشن ساخته و جایگاه اصلی این تاسیسات را در حقوق ایران معین می سازد. در نظام حقوق کیفری فرانسه بزه دیده بیش تر در قالب مدعی خصوصی وارد دعوای کیفری می شود و حق درخواست مجازات برعهده دولت است. علاوه بر این، انجمن هایی که در زمینه های خاص تشکیل شده اند مانندانجمن های حمایت از کودکان یا زنان که پنج سال از تشکیل آن ها گذشته است نیز می توانند به نمایندگی از بزه دیده جهت درخواست جبران ضرر و زیان وارد فرایند کیفری شوند، در نتیجه در نظام کیفری بزه دیده فراتر از شاهد عمل می کند و حتی می توان گفت که چون قوانین کیفری ایران ریشه در دستورات شرع مقدس اسلام دارند ودر جرایم حق الناس، بزه دیده تصمیم گیرنده اصلی است. در این جرایم بزه دیده نقش شروع کننده دعوی را برعهده دارد واگر دعوی را شروع نکند، الزامی به تعقیب از طرف حکومت نیست و چنانچه گذشت کند که تعقیب متوقف می شود.

Keywords:

بزه , بزه دیده , آیین دادرسی , کیفری , حقوق ایران و فرانسه