ساخت واژه در دیوان حافظ

اغراق نخواهد بود اگر حافظ شیراز را حافظه ی ایران بدانیم، معانی و مفاهیمی که در دیوانحافظ، روح خواننده را به خود مجذوب می کند عصاره ی تفکر، فرهنگ و تاریخ و جوهره یتجربیات قوم ایران است . امروزه شاهد هستیم که بیشترین کتاب های منتشر شده در ایر ان،درباره یکی از ویژگی های حافظ و شعرش می باش ند. هدف این پژوهش بررسی شیوه هایتشخیص واژگان مرکب و مشت ق و مرکب - مشتق با توجه به کتاب ساخت اشتقاقی واژه درفارسی امروز از ایران کلباسی ( 1391 ) می باشد . این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی انجامشده است. دیوان حافظ مورد بررسی در این تحقیق چاپ دهم نسخه ی علامه قزوینی و قاسمغنی است که سال 1381 ت وسط انتشارات شقایق چاپ شده است. در این مقاله، پژوهشگر ازمطلع الف تا ی دیوان حافظ را بررسی نموده است و بر اساس نتیجه گیری های بدست آمده میزان استفاده ازکلمات مشتق، مرکب یا مرکب- مشتق ، پی شوند و پسوندها ی اشتقاقی غیر فعلی، بن حال و بن گذشته ، جزء غیر فعلی به صورت پیشوند و پسوندهای اشتقاقی و جزءفعلی و همینطور حرف اضافه را مشخص کرده است. نتایج به دست آمده از تحلیل داده هایاین پژوهش بررسی ساخت واژه در شعر حافظ، کشف عناصر سازنده وا ژه های مشتق و مرکب واز سویی دیگر فرآیندهای ترکیب و اشتقاق در شعر او می باشد. همچنین این بررسی ما را بااصول ساخت واژه ای مشتق و مرکب در زمان حافظ یعنی قرن هشتم آشنا خواهد کرد و درنهایت می توان ساختار زبانی دیوان حافظ را با زبان معیار مقایسه کرد.

Keywords:

ساخت واژه , واژه , تکواژ , وند تصیریفی , وند اشتقاقی