عبداله حسن زاده میرعلی - دانشیار دانشگاه سمنان
غزاله حیدری آبکنار - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

رمان چشم هایش مطرح ترین اثر بزرگ علوی است که به شیوه ای واقع گرا به بیان معضلاتاجتماعی و سیاسی می پردازد. علوی برای هرچه واقع گراتر نمودن داستان خود از عناصرارتباطات غیرکلامی به صورت گسترده بهره برده است؛ بنابراین، در این مقاله کارکردهایرفتارها و ارتباطات غیرکلامی در داستان چشم هایش مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. این تحقیق برآن است تا با روشی تحلیلی- توصیفی و دیدگاهی میان رشته ای نشان دهد کهکاربرد مشخصه های ارتباطات غیرکلامی در این کتاب تا چه اندازه آگاهانه بوده و در پیشبردداستان و بخشیدن زمینه سیاسی و اجتماعی به آن نقش داشته است. همچنین با بررسیفراوانی رفتارهای غیرکلامی رابطه میان بسامد رفتارهای غیرکلامی چشم و عنوان کتاب راآشکار سازد. این پژوهش نشان می دهد که علوی آگاهانه در جهت پیشبرد داستان و واقع گرانمودن آن از ارتباطات غیرکلامی بهره برده است. دغدغه های سیاسی و اجتماعی نیز، که ازویژگی های داستان ریالیستی است، به واسطه برخی از عناصر ارتباط غیرکلامی نظیر عنصرمحیط، توانسته است نمود بیشتری یابد. تعدادی از ویژگی های ارتباط غیرکلامی مانند رفتارهای حرکتی پیرازبان و چشم از بسامد بالایی برخوردارند که گستردگی کاربرد چشم به دلیل همخوانی با عنوان و موضوع داستان، قابل تامل است.

ارتباطات غیرکلامی، زیان بدن، ادبیات داستانی، بزرگ علوی، چشم هایش