معصومه بیدبرگ - کارشناس ارشد باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
حبیب شهبازی شیران - استادیار گروه باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
فاطمه بیدبرگ - کارشناس ارشد باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

مسجد جمعه اردبیل به لحاظ هنر و معماری اهمیت چشمگیری دارد. شکوه و جلال این مسجد بخاطر الحاقاتعصر سلجوقی؛ یعنی چهارطاق و ایوان می باشد. از آنجا که تقریبا اثرات مکتوب جامع و کامل چندانی در میانپژوهش های مرتبط با بنای مسجد جامع اردبیل که شیوه های معماری و هنر آن را مورد توجه قرار دهد، وجودندارد، بنابراین هدف اصلی این پژوهش، شناسایی ویژگی های ساختاری و کالبدی، معماری و هنر این بنایتاریخی در ادوار مختلف است و باتوجه به اینکه این مسجد بازتاب کننده هنر و معماری ادوار مختلف در اردبیلمی باشد، شناسایی و مطالعه ویژگی های این مسجد، می تواند کمک موثری به شناخت هر چه بیشتر این بنایتاریخی باشد. روش تحقیق در این پژوهش به صورت میدانی و کتابخانه ای؛ از نوع کیفی و با رویکرد توصیفی-تحلیلی است. طبق تحقیقات انجام شده مشخص شد که پلان جمعه مسجد برگرفته از بناهای زمان ساسانی ومساجد پیشتر است و معماری این بنا از ویژگی های بومی و محلی مانند ترکیب چهارطاق و ایوان که نسبت بهفرم چهارایوانی فرمی بسته تر می باشد، و در نواحی سردسیر رواج بیشتری دارد، برخوردار است.

جمعه مسجد اردبیل، هنر و معماری، دوره سلجوقی، کالبد بنا