رسول چمنی قلندری - کارشناس ارشد مشاوره و راهنمایی، اداره بهداشت و درمان نیروی هوایی ارتش، تهران، ایران
عبداله شفیع آبادی - استاد تمام، گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
پریوش وکیلی - استادیار، گروه مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی رودهن، رودهن، ایران

مقدمه: فرهنگهای سنتی اغلب خانواده ها، افراد را به پذیرش صرف عقاید و عدم شرکت در تصمیم گیریها ترغیب می کنند.هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی بر الگوهای ارتباطی درون خانواده دانش آموزان شهرستان اهر بود.روش: نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان سال اول متوسطه شهرستان اهر در سال 90-91 بود. حجم نمونه 60 دانش آموزان از این جامعه بود که ابتدا به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای و سپس تصادفی ساده انتخاب گردیدند. و در دو گروه 30 نفری آزمایش و گواه تقسیم شدند. برای سنجش الگوهای ارتباطی از پرسشنامه کویرنر و فیتز پاتریک (2002) استفاده شد. مداخله آزمایشی(مهارت های ارتباطی) بر روی گروه آزمایش به مدت 10 جلسه ی 70 دقیقه ای و یک جلسه در هفته اجرا گردید، و پس از اتمام آموزش از هر 2 گروه پس آزمون به عمل آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده علاوه بر آمار توصیفی از آمار استباطی تحلیل کوواریانس یک راهه استفاده شد.یافته ها: آموزش مهارت های ارتباطی باعث تغییر در الگوهای ارتباطی درون خانواده(افزایش جهت گیری گفت و شنود و کاهش جهت گیری همنوایی) دانش آموزان گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه شده است.نتیجه گیری: با آموزش مهارتهای ارتباطی می توان الگوهای ارتباطی را که در خانواده شکل گرفته است تغییر و بهبود بخشید.

مهارت های ارتباطی، الگوهای ارتباطی، جهت گیری گفت و شنود، جهت گیری همنوایی