سولماز رهبر - استادیار، گروه فیزیوتراپی، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
صدیقه سادات نعیمی - دانشیار، گروه فیزیوتراپی و مرکز تحقیقات فیزیوتراپی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

سابقه و هدف: دیابت نوع دو هفتمین علت مرگ در سال 2030 تخمین زده شده است. خطر بیماریآترواسکلروزیس در بیماران مبتلا به دیابت، دو تا سه برابر افراد عادی می باشد و ورزش موجب پیشگیری ازآترواسکلروزیس در بیماران مبتلا به دیابت می گردد. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات ورزشبر متغیرهای عروقی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام شد.مواد و روش ها: در مطالعه کارآزمایی بالینی حاضر، 40 بیمار از میان 702 فرد داوطلب مبتلا به دیابت بهصورت تصادفی به دو گروه ترکیبی (هوازی و مقاومتی) و کنترل تقسیم شدند. برنامه مداخله گروه ترکیبیشامل 24 جلسه (هشت هفته) ورزش هوازی روی تردمیل با شیب صفر درجه به صورت سه روز در هفته و هرجلسه به مدت 30 دقیقه با شدت 70-50 درصد حداکثر ضربان قلب بود و افراد از جلیقه حاوی وزنه حین انجام برنامه ورزشی استفاده نمودند. گروه کنترل به مدت دو ماه در هیچ نوع ورزشی شرکت نداشت. در اینمطالعه اندازه گیری متغیرها قبل و بعد از 24 جلسه مداخله درمانی انجام شد.یافته ها: تفاوتی در ویژگی های جمعیتی و سابقه ابتلا به دیابت در ابتدای مطالعه وجود نداشت؛ اما پس از 24جلسه ورزش ترکیبی هوازی و مقاومتی، ضخامت لایه اینتیما- مدیا، دیواره و نسبت ضخامت اینتیما- مدیا بهلومن در سه ناحیه بالب کاروتید، اینترنال کاروتید و کامان کاروتید در گروه ترکیبی و در مقایسه با گروهکنترل کاهش معناداری (P<0/05) یافته بود؛ اما در متغیر قطر لومن تغییری مشاهده نشد (P> 0/05). تمامیمتغیرها در گروه کنترل بدون تغییر گزارش گردیدند (P> 0/05).نتیجه گیری: 24 جلسه ورزش ترکیبی هوازی و مقاومتی تاثیر مثبتی بر متغیرهای عروقی دارد. با توجه بهشبیه سازی کوله پشتی به جلیقه وزنه دار، روش مورد استفاده در این مطالعه برای افراد مبتلا به دیابت نوع دوکم هزینه و مفید می باشد.

تمرین بدنی، دیابت شیرین نوع دو، ضخامت اینتیما- مدیا