مینا فرزانه - دانش آموخته دکترای عمومی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز، شیراز - ایران.
مسعود حق خواه - دانشیار، گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز، شیراز- ایران
سعید نظیفی - استاد، گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز، شیراز - ایران.
مریم انصاری لاری - استاد، گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز، شیراز - ایران
مهدی محبی فانی - استاد، گروه مدیریت بهداشت دام، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز، شیراز - ایران.

ورم پستان تحت بالینی سبب خسارتهای اقتصادی فراوان در صنعت گاوداری می شود، بنابراین دستیابی به روش هایی که بتوانند در راستای پیشگیری، کنترل و کاهش موارد ورم پستان، به خصوص شکل های تحت بالینی آن، عمل کنند، اهمیت و ارزش بالایی دارد. به منظور کمک به تشخیص ورم پستان تحت بالینی، تغییرات فعالیت آدنوزین دآمیناز در شیر گاوهای مبتلا به ورم پستان تحت بالینی بررسی گردید. نمونه های شیر به روش استریل از 46 راس گاو مبتلا به ورم پستان تحت بالینی که آزمایش ورم پستان کالیفرنیایی آنها مثبت بود اما هیچ نشانه ی ظاهری مبنی بر بیماری نداشتند (به عنوان گروه بیمار) و 10 راس گاو سالم که نتیجهی آزمون ورم پستان کالیفرنیایی آنها منفی بود و هیچ نشانهی ورم پستان نداشتند (به عنوان گروه کنترل منفی) تهیه شد. اندازه گیری چربی، پروتیین و شمارش سلولهای سوماتیک روی نمونه های شیر انجام شد و فعالیت آدنوزین دآمیناز نیز در تمام نمونه ها اندازه گیری گردید. مقایسه ی چربی و پروتیین شیر که بین دو گروه بیمار و کنترل انجام شد، نشان داد که هیچ کدام اختلاف آماری معنی دار ندارند. تعداد سلولهای سوماتیک در گاوهای مبتلا به ورم پستان تحت بالینی به طور معنی داری بیشتر از گروه کنترل بود. فعالیت آنزیم آدنوزین دآمیناز در گاوهای مبتلا به ورم پستان تحت بالینی به طور معنی داری بیشتر از گاوهای سالم بود. آنزیم آدنوزین دآمیناز می تواند به عنوان یک شاخص برای تشخیص ورم پستان تحت بالینی استفاده شود.

آدنوزین دآمیناز، ورم پستان تحت بالینی، شیر، گاو.