محمود دادرس - کارشناس ارشد مدیریت دولتی دانشگاه علوم انتظامی امین
سهیلا محمدی - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی

با تصویب قانون آیین دادرسی کیفری در اسفند ماه 1392، برای نخستین بار مقنن مطابق و همسو با اصول سازمان ملل متحد و استانداردهای بین المللی در حق دسترسی سریع به وکیل، اجازه حضور وکیل متهم در مرحله تحقیقات پلیس را میدهد. اما با مطالعه مواد6، 48 و 52 قانون صدرالاشعار که شالوده شناسایی چنین حقی را برای متهم تشکیل می دهد، از طرفی با سکوت، موانع و محدودیت های ناروای قانون در این زمینه مواجه میشویم، از طرف دیگر در مراکز و ادارات پلیس خلا تدوین آیین نامه ها، اتخاذ رویه های مناسب و لازم برای اعمال واجرای حق مذکور به چشم میخورد. کاستیها و محدودیتهای مورد اشاره در زمینه های اطلاع رسانی در مورد حق دسترسی به وکیل، تسهیل امور و تدارکات مربوط به کمکهای حقوقی، نظارت و مکانیزمهای نظارتی بر تسهیل دسترسی به کمکهای حقوقی، آموزش افسران پلیس در رابطه با این حق، ایجاد محدودیت و موانع در مشاوره حقوقی و ... مشاهده میشود. نتیجه اینکه هرچند ارایه دهندگان کمکهای حقوقی نقش بسیار مهمی در تدارک دسترسی سریع به کمکهای حقوقی را دارند، با این وجود این حق نمیتواند بدون همکاری موثر، تنظیم آیین نامه ها، اتخاذ رویه ها و روشهای مناسب که توسط پلیس به عنوان ضابطین عام دادگستری دنبال میشود و نیز آموزش افسران پلیس در رابطه با این حق، اهمیت آن و اهمیت قوانین و رویه های مربوطه، موثر واقع شود.

ضابطین دادگستری، وظایف و مسیولیتها، حق دسترسی به وکیل، اسناد بین المللی، قانون آیین دادرسی کیفری