تحلیلی بر نقش شهرهای میانی در تعادل بخشی به شبکه شهری، نمونه موردی: شهر ایرانشهر

از مهمترین راهبردهای موجود جهت ایجاد تعادل و توازن بخشیدن به شبکه شهری، تمرکززدایی از کلانشهرهاو حل پدیده ی نخست شهری، توجه به تقویت شهرهای متوسط و حمایت از ایجاد اینگونه شهرها در شبکه شهریاست؛ ازآنجاییکه در شبکه شهری استان سیستان و بلوچستان با پدیده ی نخست شهری مواجه هستیم؛ هدف اینپژوهش بررسی و تحلیل نقش شهر میانی ایرانشهر در ایجاد تعادل در شبکه شهری این استان است. مقاله حاضر باروش توصیفی–تحلیلی و با نگرش سیستمی به بررسی نقش شهر میانی ایرانشهر در ایجاد تعادل در شبکه شهریاستان سیستان و بلوچستان با استفاده از روشها و مدل های کمی مانند مرتبه-اندازه، منحنی لورنز و ضریب جینی،نخست شهری مهتا، آنتروپی، کششپ ذیری و جاذبه از لحاظ متغیرهای جمعیتی و فضایی پرداخته است. نتایج مدل هانشان می دهد که شبکه شهری استان سیستان و بلوچستان دچار پدیده نخست شهری است و در این بین شهر میانیایرانشهر بر اساس مدل های رشد و اندازه شهر توانسته است از میزان نخست شهری بکاهد به طوریکه بر اساسمدل مرتبه–اندازه این شهر در رده سوم شبکه شهری قرار دارد؛ با استفاده از مدل لورنز و ضریب جینی از 0/45 درسال 1335 به 0/74 در سال 1390 رسیده است و شبکه شهری به تعادل نزدیکتر شده است. نتایج کشش پذیری نیز نشان میدهد که ضریب کشش پذیری جمعیت ایرانشهر در اکثر دوره ها بالای عدد یک بوده که خود گویایجذب جمعیت در این شهر است و بر اساس مدل های آنتروپی و نخست شهری مهتا با احتساب ایرانشهر میزانآنتروپی و نخست شهری کاهش پیداکرده است؛ بنابراین نتایج نشان دهنده ی تاثیر جایگاه مثبت شهر ایرانشهر به عنوانیکی از وزنه های جمعیتی در ایجاد تعادل در شبکه شهری استان است.

Keywords:

شهر میانی , شبکه شهری , تعادل فضایی , استان سیستان و بلوچستان , ایرانشهر