شیرین سلطانی - رئیس گروه سلامت نوزادان و کودکان ، مرکز بهداشت استان هرمزگان ، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان
آرزو مبارک آبادی - مدیر سلامت جمعیت ، خانواده و مدارس ، مرکز بهداشت استان هرمزگان ، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان
صغری کمالی - کارشناس سلامت کودکان ، مرکز بهداشت استان هرمزگان ، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان
الهام صالحی - کارشناس سلامت کودکان ، مرکز بهداشت استان هرمزگان ، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان

مقدمه: نسبت مرگ و میر کودکان از مهمترین شاخص های توسعه کشورها است. علت انتخاب این شاخص به عنوان نمایه توسعه ، تاثیر عوامل مختلف اجتماعی و اقتصادی در کاهش و یا افزایش آن است. بی تردید این شاخص تابعی از وضعیت سواد مادران، شبکه راه های روستایی، دسترسی به فوریت های پزشکی، هزینه خدمات درمانی، وجود شبکه های ارتباطی مخابراتی، درآمد خانوار و ... می باشد. در واقع کیفیت خدمات بهداشتی درمانی فقط بخش کوچکی از عوامل موثر در کاهش مرگ و میر کودکان را به خود اختصاص می دهد. از سوی دیگر مرگ کودکان از مجموعه عوامل وابسته به هم تشکیل شده است که مداخله در هر مرحله می تواند از بروز مرگ های بعدی جلوگیری کند. با توجه به اینکه استان هرمزگان جزء استان هایی است که از نظر فراوانی مرگ و میر کودکان 59-1 ماهه در رتبه بالایی قرار دارد، بر آن شدیم این مطالعه را به منظور بررسی علل به وجود آورنده مرگ و میر 59-1 ماهه استان هرمزگان در سال 1397 انجام شد. روش جمع آوری داده ها مصاحبه و ابزار جمع آوری پرسشنامه می باشد. پرسشنامه ها توسط تیم پرسشگری پس از وقوع مرگ، با مراجعه به بیمارستان (مرگ داخل بیمارستانی) و درب منزل (مرگ خارج بیمارستانی) با پرسشگری از خانواده کودک متوفی، تکمیل و داده ها از طریق نرم افزار SPSS جمع آوری و با آزمون تی تست آنالیز شد. یافته ها : تعداد مرگ و میر کودکان 59-1 ماهه تحت پوشش در استان هرمزگان در سال 97، 264 مورد بوده است که از نظر محل سکونت 137 نفر روستایی (51.9%)، 127 نفر شهری (48.1%)، از نظر جنس (50%) دختر و (50%) پسر بوده اند. بیشترین فراوانی مرگ در محدوده سنی 12-1 ماهه (54.5%) بوده است. کودکان 59-1 ماهه به ترتیب به علت (23.5%) ناهنجاری مادرزادی، (18.9) سوانح و حوادث، (12.2%) بیماری های سیستم تنفسی، (9.9%) بیماری های سیستم عصبی، (6.2%) بیماری های عفونی و انگلی، (5.6%) بیماری های سیستم گوارش، (4.9%) بیماری های غدد ، (3.8%) سرطان ها ، ( 1.8 % ) بیماری های سیستم قلبی و عروقی ،( 0.8 %) بیماری های سیستم ادراری تناسلی و ( 12.4 % ) به دلیل سایر علل فوت شده بودند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق به نظر می رسد افزایش آگاهی خانواده ها در خصوص علائم خطر و مراقبت از کودک بیمار، مشاوره ژنتیک و هم چنین افزایش دانش و مهارت کارکنان بهداشتی درمانی درخصوص انجام اقدامات اولیه و احیا کودک نقش مهمی در کاهش مرگ و میر کودکان دارد. از آنجایی که بیشترین علت مرگ و میر کودکان در استان هرمزگان ناهنجاری مادرزادی و سوانح و حوادث بوده و از طرفی بسیاری از این علل با همکاری ارگان های برون بخشی قابل پیشگیری می باشد، بنظر می رسد طراحی مداخلاتی در این زمینه امری ضروری باشد.

کودک، 59-1 ماهه، علل مرگ