اخلاق در پژوهش بیماری های عفونی- انگلی برروی حیوانات آزمایشگاهی

بیماری های عفونی از روز نخست زندگی بشر همزاد او بوده و با وجود تلاش های چند سده گذشته نه تنها موفقیتی در ریشه کنی آنها حاصل نشده بلکه اکثربیماری هایی که واکسن و یا دارو نیز داشته اند با مقاومت وحدت بیشتری به صورت بیماری های بازپدید و نو پدید بروز یافته اند. در این بین بیماریهای انگلی در بین بیمار ی های عفونی به دلیل این که تابحال برای هیچکدام از آنها داروی مناسب و واکسنی وجودنداشته و یا حشره کشی که قاطعانه بر ضد ناقلین آنها موثر باشد تهیه نشده از بزرگترین معضلات بهداشتی جوامع انسانی باقی مانده اند کما این که از ده بیماری عفونی مهم دنیا شش مورد آن بیماریهای انگلی میباشد. این در حالی است که بیماریهای انگلی تک یاختهای ایمنی استریل نمی دهند و در صورتی که فردی به آنها مبتلا شود حتی پس از بهبودی از بیماری، انگل تا آخر عمر در بدن باقی میماند و اگردستگاه ایمنی به نحوی دچار کاستی و کاهش شود مجددا و با مخاطرات بیشتری بروز می کنند. اخیرا توجه شایانی به کنترل بیماری های انگلی معطوف شده است و یکی از راههای پژوهش در این زمینه کار برروی حیوانات آزمایشگاهی از راه پژوهش های تجربی است به نحوی که امروزه حتی با پیدایش شیوه های بسیار پیشرفته مولکولی و زیستی باز کار برروی حیوانات به عنوان مدل مناسب شرایط طبیعی و زنده بسیار کاربر دارد. در دنیا هنوز مقررات مدونی در خصوص اهمیت تحقیق بر روی مدل های حیوانی جهت بهبود زندگی انسان به وجود نیامده است در صورتی که آمیزه های دینی مسلمانان که از قرآن، احادیت و روایات، احتهاد و استنباط علما و دانشمندان به دست میآید نشانگر وفق، مدارا و رعایت حق حیات همه موجودات زنده از جمله حیوانات است هرچند که به گفته شاعر: ابروبادومه و خورشید و فلک در کارند تا تو نانی به کف آری و به غفلت. ولی از سوی دیگر در جهان بینی اسلامی: هرکس که دلی دارد یک مور نیازارد کان مور هم از دلدار دارد اثری بر دل .بسیار بجا و مناسب است که ارائه مقررات اخلاق در پژوهش با حیوانات آزمایشگاهی را در همه زمینه های علوم تجربی از اسلام استنباط و استخراج کنیم هر چند که به طور مستقیم اشاره ای به استفاده ابزاری و آزمایشی از حیوانات در آیات قرآنی و احادیث نشده ولی با بررسی سیره معصومین (ع) و احادیث مرتبط با نوع برخورد با انواع حیوانات که پرهیز از به بند کردن، گرسنگی و تشنگی دادن، پرهیز از رفتار تهاجمی و خشن ورعایت آنها به عناوین مختلف است. ارائه راهکارهای مناسب از سوی علماء دین و متخصصین علوم پزشکی نیاز است تا با بارش افکار از سوی طبیبان روحی و جسمی مجموعه ای مطابق با حقیقت، منطق، عقل و شرع در خصوص اخلاق در پژوهش با حیوانات آزمایشگاهی تهیه و مورد استفاده قرار گیرد. این مهم مرتب با استفاده از تجربه هر دو گروه طبیبان روحانی(علماء دین)و طبیبان جسمانی (متخصصین علوم پزشکی) بازبینی و بازنویسی شود. شرایط و امکانات مورد نیاز و آموزش های لازم برای فرهنگ سازی و همگانی کردن نحوه برخورد با حیوانات به طور اعم و حیوانات آزمایشگاهی بهطور اخص و در همه زوایای زندگی فراهم گردد.

Keywords:

اخلاق , پژوهش , بیماری های عفونی-انگلی , حیوانات آزمایشگاهی.