نظام ملی نوآوری های فناورانه، نوآوری در بنگاه ها و رشد اقتصادی نیم نگاهی به عملکرد مدیریت اقتصاد ایران

با اینکه بررسی موثر علل رشد اقتصادی و سقوط آن به الگوی جامع تری نیاز دارد اما پیشرفت دانش و فناوری از جمله شرایط لازم برای رشد اقتصادی است. از آنجایی که برای جوامع در حال توسعه، تقدم ساختار نهادی بر ( 1) فناوری؛ و ( 2) نرخ ذخیره دانش و کیفیت آن به لحاظ ثمربخش بودن یا بی ثمر بودن آن در اقتصاد مطرح است؛ مسئله تداوم نهادهای بدکارکرد و ماندگاری واحدهای اقتصادی و سیاسی ناکارآمد به عنوان موانعی در مسیر رشد اقتصادی برجسته می شود تا با تبیین وضع موجود و پیش بینی از آینده به همراه تجویزهای راهگشا برای برون رفت از وضع ناکارآمد موجود، زمینه ارتقاء سطح نوآوری های فناورانه در قالب اهداف برنامه ریزی شده نظام اقتصاد ملی پیگیری شود.از آنجایی که در تحلیل های کوته نگرانه و تعادل های لحظه ای و ایستای اقتصاد متعارف، نهادها و فناوری به عنوان فروض داده شده و ثبات سایر شرایط بحث می شود و ثابت فرض کردن چنین متغیرهایی به مثابه یکی از پاشنه آشیل های این رویکرد اقتصادی در جهان پیوسته در حال تحول و پویا است، مقاله حاضر با اتخاذ دستگاه نظری نهادگرایی جدید، با اختصاص جایگاه ویژه و تبیینی به این نوع متغیرها، و با بررسی تاریخی و تجربی از مسئله نهادها، فناوری و رشد اقتصادی در سطوح مختلف ملی و بنگاه در کشورهای مختلف و از جمله ایران، در نهایت نتیجه میگیرد که در ساخت اقتصاد نفتی و رانتیر ایران، بویژه در دوران شکوفایی درآمدهای نفتی، این درآمدها به صورت ابزار ضدانگیزشی در مقابل اراده نظامند کردنتلاشهای نوآورانه و فناورانه وارد عمل میشود، و نظام تصمیم و سیاست گذاران صنعتی کشور با تکیه بر بنیان های فکری و فلسفی اغواگرانه نئوکلاسیک های وطنی، با مسئله خطیر رشد پایدار اقتصادی، در کادر برنامه ضد توسعه ای و نمایشی، آنهم از طریق کاهش ارزش پول ملی، بالابردن دیوار تعرفه، تخریب محیط زیست و ارزانی نیروی کار برخورد می کنند که در خوشبینانه ترین حالت، صرفا در کوتاه مدت میتواند رشد منقطع و شکننده اقتصادی را باعث شود.این مقاله ضمن تاکید بر عدم امکان پذیری ادامه روند گذشته، با توجه به شتاب موجود در عصر دانایی، که هزینه فرصت غفلت ها را در حد غیرقابل باوری برای اقتصادهای ملی ارتقاء داده است، لازمه پیوستن به گروه کشورهای تازه صنعتی شده را، توجه بایسته و کارشناسی شده به اهمیت نوآوری های فناورانه و تامین الزامات نهادی آن به خصوص در میانمدت و بلندمدت می داند