سمیه خطیبی - دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف
آرش خلیلی نصر - دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف

در تحقیق حاضر، با بررسی ادبیات موجود در حوزه کارآفرینی، مدلی که از ترکیب تئوری رفتار برنامه ریزی شده و تئوری انگیزش-فرصت-توانایی استخراج شده است، برای بررسی فرآیند کارآفرینی انتخاب شد. این مدل بیان می کند که فاکتورهای فرصت، انگیزه و توانایی فرد از طریق عوامل تئوری رفتار برنامه ریزی شده یعنی رویکرد فردی ، قضاوت اطرافیان و میزان کنترل رفتاری 5 بر انگیزه کارآفرینانه وی اثر میگذارند. این مدل ترکیبی و تکمیل شده، بهتر از هر یک از تئوری های رفتار برنامه ریزی شده یا انگیزش-فرصت-توانایی به تنهایی، فرآیند تبدیل شدن فرد به کارآفرین را توضیح می دهد. با توجه به تازگی این مدل و نیاز به بررسی جوانب مختلفی از فرآیند کارآفرینی و اثرات هر یک از متغیرهای مهم این حوزه بر مدل، تصمیم بر آن شد که به منظور آزمودن مدل فوق در حضور متغیرهایی از جمله جنسیت و تجربه کارآفرین، یک بررسی در بین کارآفرینان حاضر در کشور ایران انجام شود. یک نمونه شامل 154 پرسشنامه روا با پاسخگویی جمعی از کارآفرینان فعال در حوزه ها و صنایع مختلف از تولید و صنایع غذایی تا مشاوره و تبلیغات جمع آوری شد. نتایج این تحقیق نشان دادند که رفتار کارآفرینانه و مکانیزم هایی که بر متغیرهای فعال کننده انگیزه کارآفرینانه اثر می گذارند، میان مردان و زنان متفاوت بوده و مدل یکپارچه فرآیند کارآفرینی، دارای ضرایب و سازوکار متفاوتی بین این دو گروه از کارآفرینان ارزیابی شد. همچنین نحوه اثرگذاری متغیرهای میانجی نظریه انگیزش-فرصت-توانایی بر روابط بین متغیرهای تئوری رفتار برنامه ریزی شده و انگیزه کارآفرینانه در زنان و مردان تفاوت های قابل توجهی از خود نشان داد که میتوان برای فهم بهتر و شکل گیری نظریه های آتی از این روابط شناسایی شده بهره برد. نتایچ این تحقیق علاوه بر کاربردهای پژوهشی آتی، می تواند مورد استفاده سیاست گذاران کارآفرینی در جهت افزایش کارآفرینی بانوان در حوزه های مورد نظر ایشان نیز قرار گیرد

انگیزه کارآفرینانه، توانایی، نظریه رفتار برنامه ریزی شده، کارآفرینی بانوان، انگیزش