حسین پورچراغی - کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی اراک اراک ایران
فاطمه مهرابی - مربی، گروه پرستاری داخلی جراحی، دانشکده پرستاری اراک، اراک، ایران
علی صفدری - کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی اراک اراک ایران

زمینه و هدف: از جمله فرآورده های گیاهی با خواص درمانی متعدد، سابقه مصرف طولانی و متداول در طب ایرانی ،گل محمدی با نام علمی Rosa damascena از خانواده Rosace میباشد. این تحقیق به بررسی اثر بخشی این عصاره این گیاه با نام گلاب، در بافتها و اندامهای مختلف بدن و با تاکید بر مکانیسم درمانی آن پرداخته شده است.روش جستجو: با بررسی در بانک اطلاعاتی Scopus،Medline ،PubMed ،Google scholar،Irandoc ،SID، Science Direct ،Cochrane Library ، با استفاده از کلیدواژه های wound Healing ، honey و pre-vention ؛ تمامی مقالات کار آزمایی بالینی که از گل محمدی و عصاره آن تحت عنوان گلاب استفاده کرده بودند ،دارای گروه کنترل با پلاسبو و یا مقایسه با سایر درمانها بودند، وارد مطالعه شدند. جستجوی الکترونیکی درمحدوده زمانی2010-2019 انجام گردید. برای انجام این مقاله مروری از چک لیست PRISMA سال 2009 استفاده شد ومقالاتی که بر روی نمونه حیوانی انجام شده بودند، مقالات تکراری، مقالات دارای نتایج غیر شفاف آماری و مقالات ناقص و کلیه مقالات دارای تعداد نمونه زیر 20 ؛حذف گردیدند.یافته ها: درنهایت 15 مطالعه بررسی شدند .بررسی ها نشان داد که، مصرف گلاب به هنگام شب برای رفع بی خوابی ،کاهش خستگی موثر است. این ماده علاوه بر خاصیت آرام بخشی، ضد استرس نیز می باشد. همچنین به دلیل تقویت سیستم عصبی، مصرف آن یا بوئیدن آن در درمان بسیاری از سردردها هم کاربرد دارد. مصرف گلاب برای تقویت لثه توصیه شده و حتی برای بهبود آفت های دهان کاربرد دارد. این ماده برای معده و مخصوصا دهانه معده مفید بوده، بنابراین میتواند در رفع نفخ یا ریفلاکس موثر باشد. بدلیل خاصیت نرم کننده و لینت دهنده مجاری هوایی و گلو و حلق، گلاب برای مجاری هوایی و ریه ها نیز مفید است.نتیجه گیری: وجود تنوع کمی و کیفی بالای ماده موثره گیاه گل محمدی، گلاب، سهولت دسترسی، نبود عوارض سوء ناشی از مصرف و بومی بودن این عصاره، ضرورت بهره مندی از آن جهت کنترل و درمان اختلالات سلامتی شایع انسانی را دو چندان می نماید .

گلاب، اثر درمانی، طب سنتی