ساسان راستگو - استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه خلیج فارس بوشهر
بی راجو - استاد بخش باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی بنگلور هند
بی ان ساتیانارایانا - استاد بخش باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی بنگلور هند

بطاوی یا سلطان مرکبات جزو میوه های کمتر بهره برداری شده است که در برخی کشورهای مرکبات خیز ارزش تجاری دارد. تحقیقات معدود پیشین در زمینه ریز افزایشی بطاوی نتایج کم و بیش ضعیفی را در مورد کمیت و کیفیت ریشه زایی درون شیشه ای ریزشاخه های این گونه نشان داده اند. در این تحقیق, به منظور بهبود ریشه زایی ریز شاخه های بطاوی, بدست آمده از کشت جوانه های جانبی یک دانهال شانسی بالغ, سه آزمایش انجام گرفت. در این آزمایش غلظت های مختلفی از آکسین های IBA و NAA (از 0/05 تا 4 میلی گرم در لیتر) به صورت جداگانه و یا در ترکیب با یکدیگر در محیط کشت بکار برده شدند. نتایج بدست آمده برتری IBA را نسبت به NAA در القای ریشه زایی و تولید ریشه های نرمال از نظر مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی نشان دادند. هرچند NAA در غلظت 1 میلی گرم در لیتر صد در صد ریشه زایی را موجب شد ولی در غلظت های بالاتر از 0/05 میلی گرم در لیتر مانع رشد ریشه ها و نیز رشد ریز شاخه ها شد. IBA در غلظت 4 میلی گرم در لیتر, به عنوان تیمار برتر این تحقیق, موجب صد در صد ریشه زایی و بالاترین مقادیر از نظر درصد القای ریشه های ثانویه, طول ریشه اولیه و ریشه های ثانویه و کمترین مدت زمان لازم برای تولید ریشه شد.