مریم مرادی - استادیار بهداشت باروری، مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
آذین نیازی - کارشناسی ارشد مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، مشهد، ایران
احسان مظلومی - مربی اپیدمیولوژی، دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، مشهد، ایران

مقدمه: طولانی شدن غیر طبیعی دوره بارداری با افزایش عوارض مادری-جنینی همراه خواهد بود. روغن کرچک حاوی اثرات پروستاگلاندینی است و می تواند با افزایش حرکات دودی روده به صورت واکنشی موجب تحریک عضلات رحم شود. هدف این مطالعه تعیین نتایج کارآزمایی های بالینی انجام شده بر روی تاثیر روغن کرچک بر آمادگی سرویکس و القا زایمان (نمره بیشاپ) به روش مرور سیستماتیک و متاآنالیز بود. روش کار: در این مطالعه به منظور دستیابی به مقالات مرتبط از پایگاه های اطلاعاتی SID, Iran Medex, Pubmed, ,EMBASE , Scopuse, Science direct, Google Scholar استفاده شد. برای جست و جوی مقالات در منابع فارسی از کلیدواژه آمادگی سرویکس، نمره بیشاپ، حاملگی طول کشیده، القا لیبر، روغن کرچک و در منابع انگلیسی از کلیدواژه های castor oil, induction of ،post-term pregnancy،cervical ripening score bishop ،labor همه ترکیبات احتمالی این کلمات با عملگرهای بولین OR,AND بدون محدودیت زمانی مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت ارزیابی کیفیت مقالات، از ابزار Risk of bias گروه کوکران استفاده شد. تحلیل داده ها با نرم افزار comprehensive meta-analysis انجام شد. جهت بررسی هتروژنیتی بین مطالعات از شاخص I2 و جهت انجام متاآنالیز از مدل اثرات تصادفی استفاده گردید. نتایج: در مجموع 7 مقاله مرتبط از 20 مطالعه یافت شده اولیه استخراج و مرور سیستماتیک شدند و از این 7 مقاله تعداد 4 مطالعه وارد آنالیز کمی شد. هتروژنیتی نتایج نمره بیشاپ پس از مداخله بر اساس شاخص I2 65% بود که در ردیف مطالعات با هتروژنیتی متوسط قرار می گیرد (P-value=0.035) . با معنادار شدن آزمون T2 (P-value=0.041) که واریانس بین مطالعات را نشان می دهد علت ناهمگنی بین مطالعات می تواند ناشی از متفاوت بودن میزان حجم نمونه، خطای نمونه گیری، سال انجام مطالعه و یا محل انجام مطالعه باشد. طبق نمودار انباشت تفاوت نمره بیشاپ پس از مداخله از نظر اماری معنی دار شد (SMD:1.64؛ CI 95%:1.67-2.11,P=0.001) که نشان دهنده تاثیر روغن کرچک بر افزایش نمره بیشاپ می باشد. همچنین القا زایمان پس از مداخله از نظر اماری معنی دار شد ((Odds ratio: 11.67, CI 95%: 3.34-40.81,P=0.001) که نشان دهنده تاثیر روغن کرچک در افزایش شانس القای زا (انجام زایمان طبیعی) می باشد. در بررسی سوگیری در انتشارات در مطالعات با استفاده از آزمون Egger سوگیری اطلاعات رخ نداده بود. نتیجه گیری: مرور سیستماتیک و متاآنالیز حاضر نشان داد مصرف خوراکی روغن کرچک (یک نوبت 60 سی سی روغن کرچک) نمره بیشاپ و شانس القای زایمان را افزایش می دهد، لذا می توان استفاده از آن را به عنوان یک داروی موثر و ایمن جهت آمادگی سرویکس و القای زایمان توصیه نمود.

القای زایمان، آمادگی سرویکس، نمره بیشاپ، روغن کرچک