بررسی شیوع اختلال استرس پس از تروما متعاقب زایمان و عوامل مرتبط

مقدمه: زایمان می تواند برای برخی از زنان به عنوان یک حادثه ی تروماتیک محسوب شود و ایشان را مستعد ابتلا به اختلال استرس پس از تروما، متعاقب زایمان نماید. این مطالعه با هدف بررسی میزان شیوع اختلال استرس پس از تروما، متعاقب زایمان وعوامل مرتبط با آن در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در سال 89-1388 انجام شد. روش کارا: این مطالعه به روش توصیفی- همبستگی برروی 600 زن مراجعه کننده به مراکز بهداشتی-درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در سال 89-1388 که شرایط ورود به مطالعه را دارا بودند، به روش نمونه گیری چند مرحله ای انجام و زنان به دو گروه مبتلا و غیر مبتلا تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل فرم اطلاعاتی، مقیاس اختلال استرس پس از تروما، پرسشنامه حمایت اجتماعی وینفیلد و تایگمن و بخش افسردگی و اضطراب چک لیست علائم 90 بود. سپس داده ها، با نرم افزار SPSS 16، توسط آزمون های مجذور کای ، من ویتنی، تی مستقل، تست دقیق فیشر و رگرسیون لجستیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند نتایج:نتایج نشان داد که، میانگین سنی زنان در گروه مبتلا 6/2±27/21 سال و در گروه غیر مبتلا 6/41±26/7 سال بود و اکثر زنان در هر دو گروه، دارای تحصیلات دبیرستانی ( 29 درصد) و خانه دار ( 86/3 درصد) بودند. شیوع اختلال استرس پس از تروما، متعاقب زایمان، 17/2 درصد به دست آمد. متغیر های شغل مادر، عدم تمایل مادر و همسر به بارداری اخیر، وجود عوارض بارداری و بعد از زایمان، تجربه بد مادر از درد های زایمان، نوع تغذیه نوزاد، وجود ناهنجاری در نوزاد فعلی و وجود مشکل در مراقبت از نوزاد (p<0/05)، ترس ازآسیب یا از دست رفتن خود یا نوزاد طی بارداری تا زمان تولد، سابقه بیماری اعصاب و روان در مادر و همسر(p<0/05)، سطح افسردگی و اضطراب مادر (p<0/001)، همبستگی معنی داری با اختلال استرس پس از تروما، متعاقب زایمان داشتند. دو گروه از نظر حمایت اجتماعی بعد از زایمان اختلاف آماری معنی داری نداشتند. با انجام رگرسیون لجستیک و بررسی متقابل متغیر ها، شغل مادر، سطح افسردگی و اضطراب همبستگی معنی داری با اختلال استرس پس از تروما، متعاقب زایمان داشتند. نتیجه گیری: در برخی از زنان زایمان می تواند به صورت رویدادی تروماتیک تجربه شده و موجب ابتلای آنها به اختلال استرس پس از تروما، متعاقب زایمان گردد و همراهی یکسری از عوامل، می تواند زنان را بیشتر مستعد ابتلا به این اختلال نماید، لذا آگاهی از امکان بروز و عوامل مرتبط با این اختلال به دنبال زایمان،انجام اقدامات پیشگیری، غربالگری و درمان به موقع مادران برای جلوگیری از عوارض طولانی مدت آن ضروری می باشد.

Keywords:

زایمان , استرس , تروما