روشهای بهینه برای سترون سازی ریزنمونه های پیاز نرگس شهلا (Narcissus tazetta L.) درشیشه

نرگس شهلا با نام علمی N. tazetta متعلق به خانواده Amaryllidaceae و جنس Narcissus است. متابولیتهای ثانویه این گیاه در منابع طب سنتی ایران و جهان مصارف دارویی متعددی داشته است. تکثیرگیاه نرگس به روش غیرجنسی نیاز به دوره زمانی طولانی دارد. بنابراین ریزازدیادی از طریق روشهای پرآوری درون شیشه ای (In vitro) می تواند به افزایش سرعت تولید محصولات کشت بافتی کمک نماید. یکی از مشکلات کشت بافت این گیاه درصد بالای آلودگی ریزنمونه هاست. در این پژوهش روشهای مختلف سترون سازی به منظور دستیابی به کمترین میزان آلودگی در محیط کشت نرگس بررسی شده است. جداکشتهای تهیه شده از فلس های پیاز به کمک اتانول، هیپوکلریت سدیم، کلرید جیوه، توئین و بنومیل در 8 تیمار مختلف سترون سازی شدند سپس ریزنمونه ها به محیط کشت پایه MS تحت دوره نوری 16 ساعت روشنایی8 / ساعت تاریکی و دمای 23±2 درجه سانتیگراد منتقل شدند. نتایج نشان داد کاربرد اتانول 70٪ و هیپوکلریت سدیم تجاری 20٪ برای از بین بردن میکروارگانیسم های موجود بر روی قطعات ریزنمونه کافی نبود (بیش از 90٪ آلودگی). آلودگیها شامل کلنی های مخمر، قارچ و باکتری بود که به مرور زمان سبب سیاه شدن و لیز شدن کامل بافت ریزنمونه نرگس میگردید. استفاده از ترکیبات اضافی نظیر بنومیل و کلرید جیوه به ترتیب باعث حذف قارچ ها و باکتریها شد. بهترین روش گندزدایی با 4 درصد آلودگی به کمک این روش و بکارگیری آب گرم 54 درجه سانتیگراد حاصل شد.

Keywords:

آلودگی ریزنمونه , بنومیل , سترون سازی , کشت بافت , نرگس شهلا , Narcissus tazetta