سعید حیدری - استادیاردانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان
خسرو عزیزی - دانشیاردانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان
احمد اسماعیلی - استاددانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان

به منظور بررسی نقش کودهای زیستی، مواد سوپرجاذب و روش کاشت بر عملکرد کمی و کیفی زعفران در شرایط دیم، آزمایشی در سالهای زراعی 1393-94 و 1394-95 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان به اجرا در آمد. در این مطالعه عامل های کود زیستی نیتروکسین و پلیمر سوپرجاذب استاکوزورب و روش کشت (خطی و کپه ای) مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد از نظر تعداد بنه در واحد سطح اثرات متقابل سه گانه در سال دوم معنیدار بود و تیمار ترکیبی5 عدم مصرف نیتروکسین در کشت کپهای همراه با مصرف سوپرجاذب در سال دوم با 183/67 بنه در مترمربع تیمار برتر بود. از نظر عملکرد کلاله خشک زعفران کشت کپه ای با مصرف نیتروکسین و سوپرجاذب با عملکرد 0/720 کیلوگرم در هکتار تیمارهای برتر بودند. از نظر مواد موثره سافرانال (عطر) و پیکروکروسین (طعم) و کروسین (رنگ) بین تیمارهای مختلف تفاوت معنیداری مشاهده نشد اما در تیمارهای مصرف سوپر جاذب و نیتروکسین در کشت کپهای بر مقدارکروسین و پیکروکروسین اثرمثبت داشتند. اما در بین تیمارها مصرف سوپرجاذب از نظر سافرانال برتری نسبی نشان داده است. در آزمایش حاضر مصرف نیتروکسین در کشت کپهای نسبت به سایر تیمارها از نظر کروسین (رنگ) و پیکروکروسین (طعم) برتری نسبی دارد البته این برتری از نظر آمار معنیدار نیست. تیمارهای مختلف بر مقدار کلروفیل کل برگ زعفران تاثیر معنی داری آماری نشان ندادند. اما مصرف نیتروکسین و سوپر جاذب در کشت خطی نسبت به سایر تیمارها برتری نسبی نشان داد. اما عملکرد علوفه تحت تاثیر تیمارها قرار گرفت و به طور کلی تیمار مصرف نیتروکسین و سوپرجاذب جزء تیمارهای برتر بود به نظر میرسد که کودزیستی نیتروکسین با افزایش جذب نیتروژن توانسته در افزایش رشد اندامهای هوایی زعفران نقش مثبت داشته است. همچنین کود زیستی احتمالا0 از طریق ترشح مواد مورد نیاز باکتری ها و کاهش اسیدیته توانسته عناصر مختلف غذایی بیشتری را بهصورت محلول در اختیار گیاه قرار دهد و افزایش عملکرد علوفه را به دنبال داشته باشد به طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد که اجرای آزمایش در شرایط دیم، کشت کپهای با مصرف سوپرجاذب و مصرف نیتروکسین قابل توصیه است. دلایل توصیه و معرفی این روش کاشت، شرایط خشک و کمبود آب در منطقه و کاهش مصرف کودهای شیمیایی در جهت حرکت به سوی کشاورزی پایدار است

زعفران دیم، روش کاشت،سوپرجاذب،کود زیستی