فرید افضل سلطانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران، گرایش مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
جعفر یزدی - عضو هیئت علمی گروه مهندسی منابع آب، دانشکده مهندسی عمران،آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

کاهش قابلیت ذخیره سازی سدها بر اثر انباشت رسوب در سال های بعد از آغاز بهره برداری از مهم ترین مسائل موجود در بحث مدیریت مخازن سدهاست. در این میان استفاده از روش های تخلیه رسوب با جریان آب یا اصطلاحا روش فلاشینگ یکی از راهکارهای رسوب زدایی از مخزن سدها و افزایش قابلیت ذخیره سازی مطرح است بطوریکه ورود جریان های سیلابی فرصت مناسبی برای انجام این عملیات ضمن عبور جریان غلیظ و حفظ ذخیره مخزن فراهم می آورد. در این مقاله ظرفیت تخلیه رسوب در سد دز در واقعه سیلاب فروردین سال 1395 با استفاده از رابطه موسوم به والینگفورد مورد بررسی قرار گرفته و ضرایب معادله آن با استفاده از الگوریتم بهینه سازی برای واقعه مذکور بهینه گردیده است. سپس میزانرهاسازی جریان و رسوب با در نظر گرفتن ظرفیت خروجی ها و ملاحظات زیست محیطی با استفاده از الگوریتم جستجوی هارمونی بهینه شده است. نتایج نشان دهنده نتیجه بهتر و تخلیه بیشتر رسوب در مقایسه با عملیات انجام گرفته می باشد.

مخزن سد، رسوب، فلاشینگ، سد دز، بهینه سازی