تحلیل اخلاقی و حقوقی ارائه خدمات سلامت به مهاجران و پناهندگان افغان در ایران

مقدمه:حق بر دریافت خدمات سلامت و درمان یکی از اجزای مهم حق حیات است؛ بنابراین از حقوق اساسی است و دولت ها موظف به تامین آن در حدود امکانات و با هدف حفظ و ارتقای سلامت و حیات انسانی هستند؛ در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران این حق ملهم از بندهای 9 و 12 ا صل سوم بوده و برا ساس ا صل 29 برخورداری از تامین اجتماعی، از وظایف دولت ا ست. به علاوه در مواد 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و بند ب ماده 17 اعلامیه اسلامی حقوق بشر، تامین همگانی و تامین اجتماعی از وظایف اساسی هر دولت شناخته شده است.از سوی دیگر، در ا سناد بین المللی مربوطه از حقوق مهاجران و پناهندگان بر حق سلامت جدای از ملیت و نژاد و جنس و مذهب و...سخن گفته شده است. با توجه به وجود تعداد قابل توجهی از مهاجرین و پناهندگان افغان که تعداد آنها تا سه ملیون نفر هم تخمین زده می شود، موضوع ارایه خدمات سلامت به آنها همواره مورد سوال بوده است. پژوهش حاضر ارتباط و تعامل بین اخلاق پزشکی، حقوق بین الملل و حقوق ایران در مورد چگونگی ارائه خدمات سلامت به پناهندگان و مهاجرین خارجی مقیم ایران را بررسی می نماید.روش اجرای طرح :این مطالعه شامل سه بخش اصلی( مرور منابع، مطالعه کیفی و تدوین سند اخلاقی ارائه خدمات سلامت به مهاجرین و پناهندگان افغان در ایران) خواهد بود.مرحله اول شامل مرور منابع و مبانی نظری است.مرحله دوم در بر دارنده مطالعه کیفی به روش مصاحبه با ذی نفعان اصلی شامل مدیران نظام سلامت و ارائه کنندگان خدمات، حقوقدانان و متخصصین اخلاق است.مرحله سوم تدوین راهنمای اخلاقی ارائه خدمات سلامت به مهاجرین و پناهندگان افغان در ایران را شامل می شود.یافته ها:با بررسی پیشینه تحقیقات انجام شده، موضوعی مشابه موضوع تحقیق حاضر یافت نشد، اما تعدادی از تحقیقات در برخی مولفه ها و همچنین ا ستفاده در چارچوب نظری پژوهش به مو ضوع تحقیق مرتبط هستند. بیشتر پژوهش ها به برر سی و ضعیت سلامت و بیماری های جسمی و روانی مهاجران و پناهندگان پرداخته اند اما چگونگی و کیفیت ارائه خدمات سلامت و ضمانت اجرایی این خدمات با ابهامات زیادی روبروست.بحث و نتیجه:ارتقای سلامت، هدف اصلی یک نظام سلامت است. اما تنها هدف آن نیست. قابلیت دستیابی وایجاد کمترین تفاوت بین افراد به این د ستیابی یادقیقا0 عادلانه بودن این نظام بسیار مهم ا ست و آن به این معنی ا ست که یک نظام سلامت به درستی به آنچه مردم(اعم از اتباع و بیگانگان) از آن انتظار دارند پاسخ دهد واین نظام به گونه ای برای هر فرد و بدون قایل شدن تمایز به این نیازها پاسخ دهد. مهاجرت و پناهندگی به هر علتی که باشد، با عدم دسترسی سهل و آسان عده ای از انسان ها به خدمات مناسب بهداشتی، درمانی همراه ا ست؛ وجود این و ضعیت، خطر ابتلا به بیماری های گوناگون ج سمی و روانی را در بین مهاجران و پناهندگان افزایش می دهد. اینگونه مشکلات سوالاتی را به ذهن متبادر می نماید. سوالاتی نظیر آنکه آیا سیستم فعلی ملی و بین المللی در حمایت از حقوق سلامت پناهندگان موفق است آیا نیازی به ایجاد مکانیسم جدید داخلی و بین المللی، منطبق با وضعیت فعلی پناهندگان در ارتباط با سلامت وجود دارد و اینکه چگونه می توان از منظر اخلاق و حقوق، به نیازهای مهاجران و پناهندگان پا سخ داد این پژوهش می کو شد پاسخ هایی برای این پرسش ها بیابد.