علی تمسکی بیدگلی - دانش آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران

حدیث اریکه مشهورترین و پراستنادترین دلیل روایی وحیانی خواندن سنت پیامبر واپسین (ص) است. در برخی از متن های این حدیث، به روایت از پیامبر خدا (ص) این گزاره آمده است که اوتیت الکتاب و مثله معه؛ به من کتاب و همسان آن، به همراهش داده شده است . شماری از دانشیان، برای وحیانی خواندن سنت به این گزاره از حدیث، استناد کرده اند. در این جستار برآنیم تا بازنماییم که حدیث اریکه، به مثابه مستند وحیانی خواندن سنت، از چه اعتباری برخوردار است و بر وحیانی بودن سنت دلالت دارد، یا نه. در این پژوهش بازنموده ایم که حدیث اریکه با گزاره پیشگفته، به رغم شهرت بسیار و استناد پرشمار بدان به مثابه مستند وحیانی خواندن سنت، در صدورش از پیامبر گرامی (ص) تردید است. همچنین، دلالت گزاره پیشگفته بر وحیانی بودن سنت استوار نیست. گمانه استوارتر این است که مراد از همسان کتاب، حق قانونگذاری پیامبر (ص) در پاره ای از احکام است.

تشریع پیامبر, تفویض دین, حدیث اریکه, خاستگاه سنت پیامبر, وحیانی بودن سنت