علی راد - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث پردیس فارابی دانشگاه تهران

نظریه ثابت و معیاری میان مفسران امامیه در رفع تعارض ظاهر آیه و رفع ابویه على العرش و خروا له سجدا با آیات حرمت سجده بر غیر خدا و آیات لزوم تعظیم والدین، وجود ندارد لذا رهیافت­های متنوع ادبی، روایی، تاریخی، فقهی، کلامی و عرفانی در تفاسیر آنها دیده می شود. شماری مسجود را الله و سجده را سجده شکر و طاعت دانسته اند. دسته دیگر مسجود را یوسف(ع) و سجده بر او را غیر اختیاری یا تحیت دانسته اند. برخی نیز یوسف(ع) را سجده گزار به پاس اجتماع دوباره خانواده خویش گفته اند. مساله اصلی این پژوهه ارزیابی ادله این رهیافت ها و ارائه دیدگاه معیار در تفسیر آیه می باشد. نظریه معیار مبتنی بر مولفه های خاص خود مسجود را یوسف(ع) و سجده را احترام سیاسی در برابر مقام وزارت یوسف(ع) تفسیر کرده و تعارضات مفروض را رفع نموده است.

آیات مشکله, تفسیر امامیه, توحید عبادی, تعظیم والدین, سجده بر یوسف(ع)