Speech: ریشههای اسطوره در ادبیات ایران
حوزه های تحت پوشش: Literature
برگزار کننده: موسسه آموزش عالی زند شیراز
پژوهش اسطوره به عنوان نوعی از جهانبینی انسان، از همان ارزش فرهنگیی برخوردار است که دیگر جهانبینیهای انسان (علمی و فلسفی) برخوردار است (7: 6). اسطوره نه تنها در جهانبینی انسان باستانی، بلکه در جهانبینی انسان معاصر نیز نقش دارد.
اسطوره سازی، یکی از ویژه گیهای انسان و یکی از امکانهای ذهن انسان است، که این امکان سبب خلق اسطورههای نو میشود (طوری که یونگ، در کتاب «اسطورههای نو» به پژوهش بشقابهای پرنده به عنوان یک اسطوره مدرن پرداخته است).
جهانبینی انسان، به طور مرحلهای، تداوم یافته، که یکی از این مراحل، میتواند جهانبینی اسطورهیی، باشد. جهانبینی اسطورهیی، امکانی برای جهانبینی فلسفی و جهانبینی فلسفی، امکانی به جهانبینی علمی شده است (7: 7). هر جهانبینی در کنار جهانبینی های دیگر به طور موازی به پیش می رود. حضور یک جهانبینی، باعث نابودی جهانبینی دیگر نشده اما در هر مرحلهیی از زنده گی بشر، یکی از این جهانبینی ها می تواند مسلط باشد.
در جهان باستان، جهانبینی اسطورهیی، در دوره روشنگری، عقلانیت فلسفی، و در دوره معاصر، جهانبینی علمی مسلط است.
انسان، موجودی با ابعاد متفاوت از بینش و شناخت است. هر یک از این ابعاد به نوعی در کمال انسان، نقش دارد. یکی از این ابعاد، بعد اسطورهیی انسان است. به گفته پل ریکور، انسان نمی تواند از این بعد (اسطورهای) خلاصی داشته باشد (3: 101).
اسطوره، در روند تاریخ تفکر بشر، گاه به عنوان امر قدسی بر رفتار جوامع بشری تاثیر داشته، گاهی به عنوان امر ضد عقل پنداشته شده؛ اسطوره، امروز موضوعی مورد عنایت پژوهشهای علمی است، برای مطالعهی صورتی از تفکر انسان. از این رو در این کارگاه به طور مبسوطی به مبحث پرداخته خواهد شد.