Workshop: استاندارد سازی و ایمنی کار در آزمایشگاه (4) (اصول ایمنی استفاده و نگهداری مواد شیمیایی و سیلندرهای گاز)

استاندارد سازی و ایمنی کار در آزمایشگاه (4) (اصول ایمنی استفاده و نگهداری مواد شیمیایی و سیلندرهای گاز) روز پنجشنبه، 28 آذر، 1398 توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران و مجتمع آزمایشگاهی زکریا رازی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در شهر تهران استان تهران برگزار می شود.

در جهان امروز که به قرن فناوری‌های پیشرفته علمی و صنعتی و سرعت تبادل اطلاعات شهرت یافته است، مسائل ایمنی و پیشگیری و حفظ و ارتقاء سلامت انسان‌ها که مهم‌ترین منابع هر سازمان می‌باشد، در مقابل حوادث و آسیب‌ها مورد توجه سازمان‌های بین‌المللی بهداشت قرار گرفته است. با توجه به نگرش و آمار مربوط به حوادث ناشی از کار، استفاده از مواد شیمیایی سالانه جان هزاران هزار انسان را به‌خطر انداخته و یکی از عمده‌ترین علل این مسئله ناشی از عدم رعایت مقررات ایمنی و بهداشتی در آزمایشگاه‌ها می‌باشد.
بطور کلی استاندارد سازی وایمنی کار در آزمایشگاه که آن‌ را به اختصار GLP می‌نامند توسطFDA طراحی شده است که در سال 1978 همه شرکت‌های تولیدی خصوصاً دارویی و غذایی موظف به اجرای آن در همه آزمایشگاه‌های خود شدند. ضرورت طراحی و استفاده از اصول GLP به اوایل دهه 1970 بازمی‌گردد.GLP در برگیرنده اصولی به منظور طراحی، اجرا، مشاهده، گزارش و ثبت و بایگانی مطالعات آزمایشگاهی می‌باشد. می‌توان گفت که استفاده از اصول GLPباعث افزایش کیفیت در کلیه شرایط و مراحل پردازش تحقیقات می‌شود. به‌ طور کلی اصول GLP به‌صورت مجموعه‌ای از شاخص‌ها و معیارها تعریف شده است که با انجام آنها کیفیت، اعتبار و درستی آزمایشگاه و درستی و قابل کنترل بودن نتایج و استنباطات تضمین می‌شود اولین و مهم‌ترین موضوع در آزمایشگاه، رعایت اصول ایمنی و حفظ سلامت کارکنان این محیط است. رعایت ایمنی و حفاظت در کار با مواد شیمیایی و تجهیزات آزمایشگاهی، صرفاً حین انجام کار و استفاده مستقیم نیست. تمامی افرادی که در پروسه فرآوری مواد اولیه هر ماده شیمیایی، بسته‌بندی و نقل و انتقال و در نهایت استفاده آن در مقیاس آزمایشگاهی تا صنعتی فعالیت دارند،به نحوی ملزم به رعایت اصول ایمنی هستند.
اهمیت ایمنی در آزمایشگاه‌ها از زاویای گوناگونی قابل بررسی است، زیرا آزمایشگاه مکانی حساس برای بروز حوادث است که با بکار بردن کنترل‌های بهداشتی، کنترل عفونت‌ها و تدابیر اصول ایمنی این حوادث قابل پیشگیری هستند. به همین دلیل وجود و بروز خطرها و آسیب‌های فیزیکی و شیمیایی علاوه‌بر بازتاب ناخوشایند در جامعه، مسئولیت قانونی را متوجه مدیریت آزمایشگاه می‌کند. بحث ایمنی در آزمایشگاه‌ها هنگامی مؤثر واقع می‌شود که با برنامه‌های دقیق، بازرسی و کنترل، وجود طرح ایمنی، آموزش و تمرین در مقابله با سوانح و آسیب‌ها همراه گردد. وجود مواد قابل‌اشتعال، گازهای خطرناک، اشعه‌های رادیواکتیو، مواد شیمیایی و میکروارگانیسم‌های زنده در آزمایشگاه، مراقبت‌های جدی و مداومی را در رابطه با مسائل ایمنی و بهداشت در جهت حفظ جان پرسنل و مراجعه‌کنندگان می‌طلبد. مشارکت و همکاری بین تمامی پرسنل و رعایت کلیه مقررات و اصول ایمنی و بهداشتی، فنون ضدعفونی و استریلیزاسیون از بسیاری از خطرات و سوانح جلوگیری خواهد کرد و از این طریق سلامت و ایمنی دانشجویان و کارکنان تأمین شده و کیفیت خدمات افزایش می‌یابد.

---

مدرسین:

دکتر یحیی استادی با سابقه کار آزمایشگاهی 21 سال
مهندس محمدعلی محمدی با سابقه کار آزمایشگاهی 24 سال