راهکارهای آگاه سازی در برابر شیادی(اثر بارنوم)
اثر بارنوم، که به نام اثر فورر نیز شناخته می شود، به تمایل انسان ها برای وابسته سازی بیانیه های عمومی و مبهم به خود اشاره دارد. افراد معمولا پیش بینی ها و توصیفاتی را که به نظرشان شخصی سازی شده می آید، بیشتر می پذیرند، حتی اگر این توصیفات به طور کلی و عمومی بیان شده باشند. این اثر به ویژه در دنیای رمالی و فال گیری مشاهده می شود، جایی که شیادان به گونه ای از این پدیده بهره برداری می کنند تا جلب توجه مشتریان کنند و آنها را متقاعد سازند که به توانایی های غیبی آن ها ایمان بیاورند.
چگونه رمال ها و فالگیرها از اثر بارنوم برای فریب و کنترل مشتریان خود استفاده می کنند؟ در این یادداشت، ما به بررسی روش ها و تکنیک هایی خواهیم پرداخت که رمال ها برای بهره برداری از این اثر به کار می برند. همچنین، به تحلیل پیامدهای روانی این شیوه ها بر مشتریان و تاثیر آن ها بر تصمیم گیری افراد در زمینه های زندگی خواهند پرداخت. با درک این شیوه ها، می توان به افراد کمک کرد تا در برابر فریب های موجود در این حوزه هوشیارتر شده و انتخاب های آگاهانه تری داشته باشند.
اثر بارنوم ( Barnum effect) یا اثر فورر یا در مواردی اثر بارنو فورر، یک پدیده روان شناختی رایج است که در آن به نظر می آید افراد در حال توصیف شدن به وسیله خصایص شخصیتی هستند که تنها برای آنها کاربرد دارد، اما در حقیقت این خصایص مبهم بوده و برای طیف گسترده ای از مردم صادق است.این اثر می تواند توضیح جزئی برای پذیرش گسترده ای از برخی از باورهای پارانرمال و شیوه هایی مانند طالع بینی، اختربینی، فال بینی، هاله بینی و برخی از انواع آزمون های شخصیتی ارائه دهد.
این خصوصیات و توصیفات کلی اغلب توسط به کارگیرندگان به عنوان یک روش متداول برای متقاعد کردن افراد، مورد استفاده قرار می گیرد و به صورت یک «حقیقت خاص» و غیر کلی برای آن ها جلوه می کند. از آنجا که اظهارات عنوان شده بسیار مبهم هستند، فرد برداشتی شخصی از آن توصیفات در ذهن می پروراند و بیانات را موضوعی «شخصی» می داند. اگر ارائه دهنده توصیفات و ارزیابی های شخصیتی، به عنوان فردی متحبر و بسیار حرفه ای معرفی گردد، افراد بیشتر احتمال دارد که توصیفات منفی شخصیتی را نیز پذیرا باشند.
اثر بارنوم در حالت های زیر شدیدتر است:
- گفته شود که توصیف کلی به طور خاص برای همان شخص است.
- شخصی که توصیف را بیان می کند نزد دریافت کننده دارای اقتدار باشد.
- توصیف ها — بدون زیاده روی — تنها به بیان موضوعات مثبت بپردازند.
۱. استفاده از زبان کلی و مبهم
رمال ها به ندرت به جزئیات خاصی از زندگی مشتریان اشاره می کنند. آن ها معمولا از عباراتی مانند «شما در شرایط دشواری قرار دارید» یا «شخصی به شما نزدیک است که بخواهد شما را نگران کند» استفاده می کنند. این عبارات به گونه ای طراحی شده اند که هر فردی بتواند خود را در آن ها ببیند و به این ترتیب، حس شخصی سازی را ایجاد کنند.
۲. تکیه بر احساسات و عدم قطعیت
افراد در زمان های مختلف زندگی خود با عدم قطعیت و احساس ناامیدی مواجه می شوند. رمال ها از این نقطه ضعف بهره برداری می کنند و وعده ای به ارائه راه حل های شگفت انگیز می دهند. آن ها از احساسات مشتریان به عنوان ابزاری برای ترغیب و جذب آن ها به جلسات فال گیری استفاده می کنند.
۳. جلب توجه با بیانیه های مثبت
رمال ها معمولا روی چیزهای مثبت تمرکز می کنند، مانند موفقیت های آینده یا بهبود روابط. این بیانیه های مثبت به نوعی طراحی می شوند که مشتریان احساس کنند که امید و رفع مشکلات در دسترس آن هاست. به این ترتیب، افراد به سادگی جذب سخنان رمال و باور به آن ها می شوند.
۴. تکنیک های بازخورد
رمال ها برای تشخیص واکنش های مشتریان و تنظیم سخنان خود به نظرات و واکنش های افراد توجه می کنند. اگر مشتری به بیانیه ای واکنش مثبت نشان دهد، رمال می تواند اطلاعات بیشتری بر اساس آن واکنش ارائه دهد و احساس ارتباط نزدیک تری را ایجاد کند.
۵. ایجاد حس اقتدار
با استفاده از روایت ها و داستان های معتبر، رمال ها خود را به عنوان افرادی با تجربه و دانش عمیق در زمینه های ماوراءالطبیعه معرفی می کنند. این حس اقتدار به مشتریان این احساس را می دهد که آن ها در دستان افرادی با علم و تجربه قرار دارند.
با تجزیه و تحلیل روش های استفاده رمال ها از اثر بارنوم، می توان به چند نتیجه کلیدی پی برد:
- تاثیر زبان و بیان: رمال ها با استفاده از زبان کلی و مبهم توانسته اند حس شخصی سازی را در مشتریان ایجاد کنند. این تکنیک نه تنها جلب توجه می کند بلکه باعث می شود افراد اطلاعات و احساسات خود را به راحتی به آن عبارات نسبت دهند.
- بهره برداری از احساسات: در زمان های دشوار زندگی، افراد به دنبال راه حل ها و امیدوار کنندگان هستند. رمال ها با تاکید بر جنبه های مثبت و احتمالات خوشایند، قادر به جلب اعتماد مشتریان می شوند.
- ایجاد حس اقتدار و تخصص: رمال ها با اشارات به تجربیات و داستان های معتبر خود، حس اقتدار را در مشتریان تقویت می کنند. این حس به مشتریان اطمینان می دهد که در انتخاب خود در زمینه پیشگویی و رمالی درست عمل کرده اند.
- تقویت وابستگی از طریق بازخورد: رمال ها با دقت به واکنش های مشتریان گوش می دهند و صحبت های خود را بر اساس آن ها تنظیم می کنند. این روش به ایجاد یک ارتباط نزدیک و قوی بین رمال و مشتری منجر می شود و اعتماد بیشتری را جلب می کند.
اثر بارنوم به عنوان یک پدیده روانشناختی، ابزاری قدرتمند در دنیای رمالی و فالگیری است. رمال ها از این اثر با استفاده از تکنیک های زبانی، ایجاد احساسات مثبت و تقویت حس اقتدار بهره برداری می کنند. این شیوه ها نه تنها به فریب مشتریان بلکه به تداوم فعالیت های مشکوک در این حوزه کمک می کند.
فهم این تکنیک ها به افراد این امکان را می دهد که در برابر فریب های رمالی هوشیارتر باشند و تصمیمات آگاهانه تری اتخاذ کنند. آموزش های مناسب در این زمینه و افزایش آگاهی عمومی می تواند به کاهش تاثیر این شیادان کمک کند و به افراد کمک کند تا در مسیر زندگی خود از فریب های غیرواقعی دور بمانند.
