بازرسی بر مبنای ریسک (RBI)

27 دی 1401 - خواندن 7 دقیقه - 679 بازدید

بازرسی بر مبنای ریسک (RBI)

بازرسی بر مبنای ریسک (Risk Based Inspection)، در زمینه ی گسترده ای فعالیت دارد که در مجموع می توان تعریف خلاصه شده ای بصورت زیر را بیان کرد:

بازرسی بر مبنای ریسک در مفهوم، مدیریت یکپارچه به عنوان یک ابزار کلیدی در بهبود ایمنی صنعتی، بازدهی و رقابت پذیری بکار می رود. بازرسی مبتنی بر ریسک روشی برای بهینه سازی طرح های بازرسی است که می توان ریسک خرابی را تا حد قابل قبولی ارزیابی کرد. در رسته های مختلفی از قبیل بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE)، ریسک تجاری، و دیگر پارامترها بررسی می شود تا در صورت احتمال پیامد شکست و خرابی، سطح خطرپذیری مشخص شود.

با تجزیه و تحلیل پارامترهای RBI، فاصله زمانی استاندارد بازرسی ها بر اساس سطح ریسک سازه و تجهیزات، محاسبه و عملیاتی می شود.

بازرسی بر مبنای ریسک (RBI)

بازرسی بر مبنای ریسک (Risk Based Inspection) چیست: جهت پاسخ به نیاز صنایع استراتژیک نظیر نیروگاه ها، نفت، گاز و پتروشیمی به منظور مدیریت ریسک و اولویت بندی تجهیزات بر اساس میزان ریسک ایجاد شده است.

چرا بازرسی برمبنای ریسک (RBI) امری ضروری است؟

یکی از راهبردهای کلیدی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، که شرکت ها برای محقق کردن آن تلاش فراوان دارند عبارتند از:

o حداکثر نمودن زمان بهره برداری از تاسیسات

o استمرار تولید و عدم وقفه ی عملیاتی در تولید

o توجه ویژه به مقوله تولید ایمن و پایدار

o بررسی احتمالات بعد از آسیب و شکست از نظر فاجعه انسانی و زیست محیطی نیز بخشی از این بازرسی محسوب می شود.

o کاهش خاموشی های برنامه ریزی نشده و جلوگیری از خسارات مالی، امنیتی و استراتژیک

بازرسی برمبنای ریسک (RBI) در تولید ایمن و پایدار

یکی از روش های تولید ایمن و پایدار و افزایش بهره وری در تاسیسات پالایشگاهی استفاده از روش بازرسی مبتنی بر ریسک در راستای ارتقای سطح اثربخشی و کارایی برنامه های سیستم های بازرسی فنی و نگهداری و تعمیرات پیشگرانه فعال (PMS) به عنوان ابزارهای مدیریت یکپارچه دارایی های فیزیکی (AIM) می باشد.

تفاوت های بازرسی بر مبنای ریسک (RBI) با روش های سنتی بازرسی

بازرسی بر مبنای ریسک (RBI) یک روش نوین در مدیریت بازرسی ست که به منظور برنامه ریزی، تفسیر نتایج حاصل از بازرسی، آزمایش و پایش استفاده می شود.

در این روش بر خلاف روشهای سنتی بازرسی، فاصله زمانی ثابتی تعریف نمی گردد؛ بلکه برای هر دستگاه، فاصله زمانی و روش بازرسی مشخصی تعیین می شود.

با استفاده از بازرسی بر مبنای ریسک، ضمن اجتناب از بازرسی های مکرر، می توان امکانات و توانمندی های بازرسی را بر روی دستگاه هایی با ریسک بالاتر متمرکز نمود.

این روش سازگار با اهداف و قوانین تعریف شده از طرف مراجع مختلف بوده و همچنین یک سیستم برای اولویت بندی و تمرکز بازرسی بر روی تجهیزاتی است که بیشترین اثر را بر روی ایمنی و اطمینان پذیری یک مجتمع نفت، گاز و پتروشیمی دارد.

استانداردهای مورد استفاده در بازرسی مبتنی بر ریسک (RBI)

به دلیل گستردگی موضوع و کاربردهای این نوع بازرسی، در رسته های مختلف، استاندارد های متفاوتی تبیین و تنظیم شده است که عبارتند از:

v EN 16991: چارچوب بازرسی مبتنی بر ریسک

این استاندارد مربوط به اتحادیه اروپاست و بیشتر در زمینه های صنایع هیدروکربنی و فرآیندهای شیمیایی، تولید برق کاربردی ست ام در سایر صنایعی که RBI در آن ها قابل اجرا است نیز می تواند برای بهبود و بهینه سازی بازرسی ها و تعیین فواصل مورد استفاده قرار گیرد. بیشتر در مورد دستورالعمل های نگه داری (RBIM) فعال است.

v API 580: بازرسی مبتنی بر ریسک – تمرین توصیه شده (نسخه سوم، فوریه 2016)

این، یک استاندارد جامع و کلی ست برای اینکه ببینیم روش و متدی که برای RBIاستفاده شده با استانداردهای پروتکل های ریسک RP هم خوانی دارد یا نه. در مورد NDTهم مطالعه داشته باشید

v API 581: روش بازرسی مبتنی بر ریسک – روش توصیه شده (نسخه سوم، آوریل 2016)

این استاندارد در مرود تکرار دفعات تست ها و بازرسی ها، جزئیات مهم در بازرسی تجهیزات مختلف و روش ها و انواع معاینات غیر مخرب که به nondestructive examination (NDE) معروف است تمرکز دارد.

تفاوت بین استاندارد 580 و 581 : 580 یک استاندارد کیفی برای بحث RBI محسوب می شود اما 581، این استاندارد و سند را از نظر کمی مورد بررسی قرار می دهد.

v ASME PCC-3: برنامه ریزی بازرسی با استفاده از روش های مبتنی بر ریسک

این استاندارد، توسط انجمن مهندسین مکانیک آمریکا (ASME) به طور خاص برای کاربردهایی که شامل تجهیزات و اجزای دارای فشار ثابت است، توسعه یافته است.

Post-Construction Committee هم می شود همون ASME PCC-3

v DNV-RP G101: بازرسی مبتنی بر ریسک تجهیزات مکانیکی استاتیک فراساحلی Topsides

این هم استاندارد هایی است که در برای سیستم های فراساحل مورد استفاده قرار می گیرد که شامل دستورالعمل ها، مسیر انجام بازرسی ها و برنامه ریزی آن می شود.

v EEMUA 159: فصل 17 – روش RBI برای مخازن ذخیره سازی بالای زمین

در کل این نشریه به عنوان مرجع استاندارد بین المللی در مرود مخازن ذخیره سازی بالا نصب انتخاب شده است. تمرکز این استاندارد بر روی برخط بودن مداوم مخازن و افزایش عمر مفید آن هاست.

به عنوان مکمل API، در مورد مخازن ساخته شده بر اساس استانداردهای BS، EN یا API برای ذخیره سازی ذخایر نفت و مواد شیمیایی و محصولات و گازهای یخچال دار محسوب می شود.

این استانداردها شامل BS 2654، API 620و API 650، DIN4119-1/2 ، CODRES، G0801 و EN 14015 هستند.

v EPRI TR-112657: ارزیابی بازرسی سازمانی مبتنی بر ریسک تجدید نظر شده

v گزارش NCHRP 782: دستورالعمل پیشنهادی برای شیوه های بازرسی پل مبتنی بر قابلیت اطمینان

این تکنیک بیشتر با استفاده از استاندارد API 581 ، API 580 و ASME PCC-3-2007 اجرایی می شود.

توانایی همگام سازی تکنیک های FFS و RBI را برای تجهیزات مختلف دارد.

در تهیه و تدوین برنامه های زمانی از روش های FMEA/FMECA نیز استفاده می شود

مزایای بازرسی مبتنی بر ریسک

برخی از مزایای استفاده از تکنیک تحلیل بازرسی بر مبنای ریسک موارد زیر می باشند:

o رده بندی و اولویت بندی تجهیزات ، واحد ها و خطوط لوله براساس ریسک

o تدوین یک برنامه بازرسی که از نظر مالی و زمانی بهینه می باشد

o تدوین برنامه های زمان بندی تعمیر و نگهداری که سطح قابل قبولی از کارایی و ریسک را بهمراه داشته باشد.