سواد تربیتی

📷

4 / 

شناخت خود ، برخورد با دیگران ، روحیه ی همکاری ، همدلی ، مسئولیت پذیری ، معاشرت و احترام به دیگران برخوردار 

تحقیق در مورد انواع سواد نشان می دهد که تعریف امروزی از سواد با گذشته بسیار متفاوت است در این مقاله در مورد نوع روش های تربیتی و توانمند سازی روحیه همکاری و نوع فنون تدریس و کسب مهارت ها در سواد تربیتی صحبت می کنیم تا بتوا نیم در محیط های مختلف از آن استفاده نماییم. و درک بهتر آن در تدریس معلمان در حوزه آموزش و پرورش برای به وجود آمدن نسلی توانمند و باسواد تلاش می کنیم که از روش ها و فنون تدریس در به تحقق پیوستن این موضوع استفاده می شود. 

................................................................................................

مقدمه :

این بحث را با ضرورت دانایی برای والدین و مفهوم (( دانش زندگی )) شروع کردیم که می تواند شامل مجموعه ای از دانسته ها ، فنون و مهارت های لازم برای زندگی باشد. (1) گام اول در دانش زندگی را (( سواد زندگی )) نامیدیم که دانستنی های عمومی و پایه برای تدبیر اولیه ی زندگی ( آگاهی و عمل ) به شمار می آیند. 12 سواد زندگی مورد تاکید قرار گرفت که یکی از آنها (( سواد تربیتی )) است. (3)

بعد از توضیحات مقدماتی درباره مفهوم سواد تربیتی ، اینک نوبت به تشریع عملیاتی و کاربردی آن می رسد .دراین مقاله  با تلقی سواد زندگی به عنوان پیش نیاز تربیت ، موارد این پیش نیازها را مشخص می کنیم .شنیده بود که تشریع برای بچه ها خوب است به عنوان پدر ، هرچه دستش می رسید ، برای پسرش می خرید تا انگیزه های او را برای درس خواندن بیشتر کند. با آنکه درآمدش در حد معمول بود ، برای هر نمره 20 فرزندش جایزه تعیین کرده بود. معدل کارنامه و شاگرد اولی هم جایزه مخصوص خود را داشت. از

5 / 16

اواسط هر سال تحصیلی ، یکی از بحث های خانواده این بود که امسال جایزه کارنامه چه باشد و البته این پدر بود که خود را آماده می کرد تا به هر ترتیب ممکن ، به وعده ای که داده است ، عمل کند. سالها یکی بعد از دیگری آمدند و جایزه پایان هر سال تحصیلی سنگین تر شد.

حالا که سال های آخر دبیرستان پسرشان بود ، دیگر وعده های عادی دیگر جواب نمی داد. توقعات فرزند زیاد و توانایی مالی پدر کم شده بود ، نمی دانست چرا کار به اینجا رسیده است ، کاش می توانست آینده را پیش بینی کند و متوجه شود که تشویق با این روش ، به کجا می رسد کاش کسی به او چیزی گفته بود یا راهنمایش می کرد تا بداند چه نوع تشویقی درست است .( 2)

مختلف سطوح در تربیتی سواد گرفتن نظر در با ما: مسئله وبیان پیشینه ببریم کار به توانیم می هم درس کلاس در تدریس فنون سطح در را آن زندگی میدانی تحقیقات با مقاله این در من کنیم امتحان کلاس در را آن چگونگی و نوشتن به شروع اینترنت اطلاعات از بخشی و تربیتی سواد کتاب از استفاده و دارم ام درسی کلاس سطح در بکارگیری در سعی و کردم.

...............................................................................................................................................................

سواد تربیتی ، آگاهی و عمل ، دانش زندگی

6 / 16

تعریف سواد

معمولا سواد را به مهارت خواندن ، نوشتن و حساب کردن ارتباط می دهند . اما امروزه سواد فقط همین نیست. (3)

انواع مختلفی از سواد مطرح شده است که هر کدام به وسعت مفهوم این کلمه افزوده اند ، مثل سواد رسانه ای ، سواد دیجیتال ، سواد اینترنت، سواد بصری ، سواد تکنولوژیک ، سواد زیست محیطی ، سواد اطلاعات ، سواد کامپیوتر ، سواد عاطفی و احساسی ، سواد فرهنگی ، سواد اقتصادی ، سواد منطقی ، سواد مذهبی ، سواد سلامت روانی و ...

اهداف سواد رسانه ای بین الملل در روش ها و فنون تدریس جامعه:

سازمان بین المللی یونسکو اهداف سواد رسانه ای را این گونه بر می شمرد :

• 1- تبدیل مصرف کنندگان به شهروندان متفکر و انتخاب کننده

آموزش سواد رسانه ای ، مخاطبان را از مصرف کنندگان صرف به منتقدانی که زیاد سوال می پرسند و به مسائل شک می کنند ، تبدیل می کند.

با گسترش سواد رسانه ای ، تفکر انتقادی در بین مصرف کنندگان اطلاعات افزایش پیدا می کند و در برابر حجم و بمباران اطلاعاتی ، اولا می توانند محتوای سره از ناسره را جدا کنند و دوما میزان محتوای مورد نیاز خود را به اندازه ای که می خواهد ( و نه بیشتر ) دریافت کنند...........................

• 2- ایجاد رابطه مبتنی بر هزینه – فایده با رسانه ها

قرار نیست مخاطب در برابر رسانه منفعل باشد و هر چه رسانه بیان کرد ، چشم بسته بپذیرد . رسانه ها هر روز و هر ساعت پیام های گوناگون و متنوعی منتشر می کنند

7 / 16

با سواد رسانه ای ، می توانیم ارزیابی کنیم که این پیام ها چه تاثیری بر ما می گذارند و ما در ارتباط با آنها چه چیز هایی از دست می دهیم و چه چیز هایی به دست  می آوریم.

• 3- درک تاثیر رسانه ها بر باور و فرهنگ عمومی

از منظر یونسکو مصرف اطلاعات هم به اندازه تولید اطلاعات مهم است و نیاز به توانایی و کسب دانش دارد.

سواد رسانه ی میزان تسلط و کنترل افراد را نسبت به رسانه و پیام های رسانه ها افزایش می دهد و از تاثیر رسانه بر باور و فرهنگ آگاه می کند.

شهروند با سواد رسانه ای می تواند کیفیت پیام را از ابعاد مختلف تخمین بزند و برای داوری دقیق ، درست و باکیفیت آماده باشد.

4-ایجاد بستری برای آزادی رسانه های مستقل و گسترش نظام باز اطلاعاتی

در صورت گسترش سواد رسانه ای ، صداهای مختلف فرصت پیدا می کنند که از طریق رسانه خود ، فرصت حضور و ابراز نظر پیدا کنند. مخاطبان هم فرصت پیدا می کنند دیدگاه های مختلف را ببینند و آنها را بپذیرند یا رد کنند.

در چنین شرایطی گفت و شنود جای تک صدایی را می گیرد و افکار عمومی به جای سانسور و حذف دیدگاه مخالف ، به شنیدن صداهای مختلف عادت می کنند.

مدل های سواد رسانه ای در فنون تدریس

برای انکه بدانیم چگونه می توانیم سواد رسانه ای را در زندگی روزمره و کلاس درس خود به کار بگیریم. از نظریه های پاتر کمک می گیریم

مهارت ها

پاترن چند مهارت را در سواد رسانه ای برای فنون تدریس  نام می برد:

تجزیه و تحلیل

8 / 16

منظور از تجزیه و تحلیل بخش بندی پیام به اجزای معنی دار است.

ارزیابی

بعد از تجزیه و تحلیل باید ارزش هر یک از اجزا سنجیده شود. ارزیابی شامل مقایسه اجزای پیام بر اساس معیارهای است که خود مخاطب از پیش تعیین کرده است.

طبقه بندی یا گروه بندی

بعد از ارزیابی باید تفاوت اجزا مورد بررسی قرار گیرد و اجزاهای مشابه ، طبقه بندی شود.

استقرا

مهارت استقرا یعنی بتوان از یک نمونه کوچک ، یک الگوی کلی استنباط کرد و به کل جامعه تامین داد.

استنتاج

استنتاج یا نتیجه گیری مهارتی است که افراد با کمک آن می توانند اصول کلی به کار بگیرند تا به نتایج جزئی برسند.

ترکیب

با مهارت ترکیب کردن مخاطب می تواند اجزا را با هم تلفیق کند و به ساختار جدیدی برسد.

انتزاع

انتزاع یعنی بیان یک توصیف خلاصه ام دقیق برای دریافت ماهیت و منظور پیام.

ابعاد سواد رسانه ای در فنون تدریس  شامل لیست زیر است:

• 1- بعد شناختی

وقتی می خواهیم یک پیام را از منظر شناختی بررسی کنیم به نشانه های موجود در آن توجه می کنیم و سعی می کنیم آنها را بشناسیم . سپس به نحوه ی ارائه آن توسط رسانه توجه می کنیم.

9 / 16

در این بعد مخاطب تلاش می کند معنای پیام را درک کند.

• 2- بعد احساسی

در این بعد ما به حواس توجه می کنیم . هم حواس پنجگانه ( بینایی ، شنوایی ، لامسه ، بویایی ، چشایی ) که از طریق آنها در معرض پیام رسانه ها قرار می گیریم و هم احساسات و عواطفی که بعد از دریافت پیام ما را بیدار و فعال می شوند . از منظر احساسی ، ما به احساساتمان هنگام دریافت یک پیام توجه می کنیم و سعی می کنیم آنها را بشناسیم و ببینیم آن پیام چه تاثیری در احساسات ما دارد .

• 3- بعد زیبایی شناختی

مخاطب پیام ، با تقویت بعد زیبایی شناختی مثل یک منتقد و تحلیل گر آثار فرهنگی و هنری می تواند متن ها را از نظر فنی و هنری ، عکس ها ، فیلم ها و موسیقی را از دید زیبایی شناسانه ببیند و ارزیابی کند.

مخاطبان هر چقدر بیشتر بتوانند این بعد را تحلیل کنند ، دقیق تر می توانند قضاوت کنند که مثلا کدام عکس بهتر است یا کدام نوازنده یا بازیگر بهتر از دیگران است.

درک بعد زیبایی شناختی به میزان تجربه و مهارت بستگی دارد . هرچه یک عکاس تجربه بیشتری در عکاسی و مطالعه عکس ها داشته باشد ، سواد بصری بیشتری خواهد داشت.

او در تشخیص تصاویر و فیلم های اصل از کپی توانایی بیشتری خواهد داشت. چنین کسی سواد رسانه ای بالایی دارد و می تواند سبک خاص یک عکاس یا فیلمبردار را تشخیص دهد و با دیدن یک عکس می تواند حدس بزند عکاس آن چه کسی است.

• 4- بعد اخلاقی

در بعد اخلاقی به ارزش های یک پیام توجه می کنیم . ارزش هایی که براساس آنها درستی یا نادرستی پیام را قضاوت می کنیم.

10 / 16

از بعد اخلاقی به عنوان وجدان یاد می شود. هر چه بتوانیم شفاف تر و دقیق تر ارزش های پنهان در یک پیام را درک کنیم ، قضاوت اخلاقی با کیفیت تر و کامل تری خواهیم داشت.هرچه به ابعاد بیشتری از سواد رسانه ای مسلط باشیم ، می توانیم عمیق تر و با جامعیت بیشتری یک پیام یا رسانه را ارزیابی و تحلیل کنیم و به عنوان یک مخاطب در رویارویی با رسانه ها مسلط تر و تاثیر گذارتر خواهیم بود. ( 1)

شکل(۱)۱

📷

اینفو گرافی تدریس : قوانین 5 گانه سواد رسانه ای و اطلاعاتی ( ام آی ال )

11 / 16

قانون 1 .

اطلاعات ارتباطات ، کتابخانه ها ، رسانه ها ، فناوری ، اینترنت، و نیز دیگر شکل های ارائه کننده اطلاعات ، برای استفاده در اشتغالات بسیار مهم مدنی و توسعه پایدار هستند. آنها دارای جایگاهی هم سان هستند و هیچیک بهتر از دیگری نیست و باید بر همین پایه با آنها رفتار شود.

قانون 2 .

هر شهروند یک پدید آورنده اطلاعات/ دانش است و پیامی دارد آنان باید توان دستیابی به اطلاعات / دانش جدید ، و بیان نظرات خود را داشته باشند. سواد رسانه ای و

اطلاعاتی برای همه – بدون تفاوت بین زنان و مردان – و حلقه پیوند حقوق انسانی است.

قانون 3 .

اطلاعات دانش ، و پیام ها همیشه دارای ارزش خنثی ، یا همیشه برکنار از سو گیری نیستند. هر گونه مفهوم سازی ، بهره برداری و کار بست سواد رسانه ای و اطلاعاتی باید این حقیقت را برای همه شهروندان ، آشکار و قابل درک سازند.

قانون 4 .

هر شهروند می خواهد اطلاعات ، دانش ، و پیام های تازه را دریافت و درک و نیز مبادله کند ، حتی اگر از این امر آگاه نباشد، آن را نپذیرد یا بیان نکند . اما حقوق وی هرگز نباید مورد مصالحه قرار گیرد.

قانون5 .

سواد رسانه ای و اطلاعاتی یکباره به دست نمی آید ، بلکه یک تجربه و فرایند زیسته و پویا است و زمانی کامل می شود که دانش ، مهارت ها ، و گرایش ها را شامل گردد ، و دسترسی ، ارزیابی / سنجش ، به کار گیری ، تولید ، و تبادل محتوای اطلاعاتی ، رسانه ای ، و فناوری .

سواد رسانه ای و اطلاعاتی یکباره به دست نمی آید ، بلکه یک تجربه و فرایند زیسته و پویا است و زمانی کامل می شود که دانش ، مهارت ها ، و گرایش ها را شامل گردد ، و دسترسی ، ارزیابی / سنجش ، به کار گیری ، تولید ، و تبادل محتوای اطلاعاتی ، رسانه ای ، و فناوری را در برگیرد.( 

12 / 

(شکل

سهم حواس در یادگیری در روش ها و فنون 

نتایج تحقیقات در مورد سهم حواس در یادگیری انسان نشان داده که تقریبا حدود 75 درصد ( سه چهارم ) یادگیری از طریق دیدن 13 درصد از طریق شنیدن و 6 درصد از طریق لمس کردن و 3 درصد از طریق بویدن و 3 درصد از طریق چشیدن صورت می پذیرد . یک پیام نمودار این است که یادگیری از طریق دیدن به ویژه اگر فرد طی آن فعالیت نیز داشته باشد سهم عمده ای در یادگیری خواهد