تنگه هرمز: نقطه حساس ژئوپلیتیکی در منطقه خاورمیانه

13 آذر 1403 - خواندن 3 دقیقه - 119 بازدید

تنگه هرمز: نقطه حساس ژئوپلیتیکی در منطقه خاورمیانه

مقدمه

تنگه هرمز به عنوان یکی از مهم ترین تنگه های جهان، همواره در کانون توجه قدرت های بزرگ قرار داشته است. این تنگه که ارتباط بین خلیج فارس و دریای عمان را فراهم می کند، از اهمیت استراتژیک بسیار بالایی برخوردار است. موقعیت ژئوپلیتیکی ویژه تنگه هرمز و نقش آن در تامین انرژی جهان، آن را به یکی از نقاط حساس و بحرانی در منطقه خاورمیانه تبدیل کرده است.

اهمیت ژئوپلیتیکی تنگه هرمز

تنگه هرمز به عنوان یکی از تنگه های استراتژیک جهان، نقش بسیار مهمی در تامین انرژی و تجارت جهانی ایفا می کند. حدود 20 درصد از کل تجارت نفت جهان از طریق این تنگه صورت می گیرد (منبع: مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی). همچنین، بسیاری از کشورهای حاشیه خلیج فارس که دارای منابع عظیم نفت و گاز هستند، به طور مستقیم به این تنگه وابسته هستند. این موضوع موجب شده است که تنگه هرمز به عنوان یک نقطه حساس ژئوپلیتیکی در منطقه خاورمیانه مطرح باشد (منبع: پژوهشکده مطالعات راهبردی).

چالش های امنیتی و ژئوپلیتیکی تنگه هرمزتنگه هرمز 

به دلیل اهمیت استراتژیک خود، همواره در معرض تهدیدات امنیتی و ژئوپلیتیکی قرار دارد. تنش های سیاسی و نظامی در منطقه خاورمیانه، احتمال بروز درگیری های احتمالی در این تنگه را افزایش داده است. همچنین، تحریم های بین المللی علیه کشورهای منطقه و تهدیدات تروریستی، از دیگر چالش های مهم در این زمینه به شمار می روند (منبع: مرکز بین المللی مطالعات صلح).

نقش ایران در کنترل تنگه هرمز

ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، نقش کلیدی در کنترل و امنیت تنگه هرمز ایفا می کند. این کشور با تسلط بر سواحل شمالی تنگه هرمز، توانایی نظارت و کنترل بر عبور و مرور کشتی ها در این تنگه را دارد. همچنین، ایران با برخورداری از توان نظامی و موشکی قابل توجه در منطقه، می تواند تهدیدات احتمالی علیه این تنگه را خنثی کند (منبع: پژوهشکده مطالعات راهبردی).

نتیجه گیری

تنگه هرمز به عنوان یکی از مهم ترین تنگه های جهان، از اهمیت ژئوپلیتیکی بسیار بالایی برخوردار است. این تنگه که ارتباط بین خلیج فارس و دریای عمان را فراهم می کند، نقش حیاتی در تامین انرژی و تجارت جهانی ایفا می کند. موقعیت استراتژیک تنگه هرمز و وابستگی کشورهای منطقه به آن، موجب شده است که این تنگه به عنوان یک نقطه حساس ژئوپلیتیکی در خاورمیانه مطرح باشد. چالش های امنیتی و ژئوپلیتیکی در این منطقه، همواره مورد توجه قدرت های بزرگ جهان قرار داشته است. در این میان، نقش ایران به عنوان کشور کنترل کننده بخش شمالی تنگه هرمز، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

منابع:

مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی. (1398). گزارش راهبردی تنگه هرمز.

پژوهشکده مطالعات راهبردی. (1397). نقش ژئوپلیتیکی تنگه هرمز در منطقه خاورمیانه.

مرکز بین المللی مطالعات صلح. (1399). چالش های امنیتی تنگه هرمز در منطقه خاورمیانه.

مرکز بین المللی مطالعات صلح .(1399) چالش های امنیتی تنگه هرمز در منطقه خاورمیانه