دعوی ابطال صورتجلسه افزایش سرمایه در شرکتهای سهامی

هوالواحد

دعوی ابطال صورتجلسه افزایش سرمایه در شرکتهای سهامی

افزایش سرمایه در شرکت های سهامی، یکی از تصمیمات کلیدی است که برای رشد و توسعه تجاری گرفته می شود، اما گاهی ممکن است با مشکلاتی همراه باشد. در این یادداشت، می خواهیم به بررسی دعوی ابطال صورتجلسه افزایش سرمایه در شرکت های سهامی بپردازیم و ببینیم چطور می توان از بروز چنین چالش هایی پیشگیری کرد.

شرکت های سهامی برای پیشرفت و تامین مالی، نیاز به افزایش سرمایه دارند. این افزایش، به صورت رشد مبلغ اسمی سهام شرکت است که می تواند از راه های مختلف مثل صدور سهام جدید، افزایش ارزش سهام فعلی، یا تبدیل اندوخته ها به سرمایه محقق شود. این فرایند نه تنها منابع مالی را تامین می کند، بلکه به تقویت ساختار مالی شرکت، بهبود اعتبار و جلب سرمایه گذاران جدید کمک می کند. اما گاهی ممکن است با چالش هایی همراه باشد، مثل اعتراض سهامداران و درخواست ابطال صورتجلسه افزایش سرمایه.

تصمیم گیری در مورد افزایش سرمایه، بر عهده مجمع عمومی فوق العاده سهامداران است. این مجمع باید با رعایت قوانین و مقررات ماهوی و مخصوصا شکلی که در قانون تجارت و اساسنامه شرکت ذکر شده، افزایش سرمایه را تصویب کند. اگر این تشریفات رعایت نشود یا حقوق سهامداران نقض شود، ممکن است به دعوی ابطال صورتجلسه افزایش سرمایه منجر شود.

دعوی ابطال صورتجلسه افزایش سرمایه، به این معناست که سهامداران معترض، از دادگاه می خواهند صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده را که در آن افزایش سرمایه تصویب شده، باطل کند. این دعوی، از اهمیت بالایی در حقوق شرکت ها برخوردار است و می تواند تاثیر زیادی بر آینده شرکت بگذارد.

قانون تجارت بطور دقیق ، شرایط و تشریفات افزایش سرمایه را مشخص کرده است. بر اساس این قوانین، افزایش سرمایه باید با رای اکثریت خاصی از سهامداران حاضر در مجمع تصویب شود، و سهامداران باید حق تقدم در خرید سهام جدید را داشته باشند. اگر این مقررات رعایت نشود، ممکن است به ابطال صورتجلسه منجر شود.

اساسنامه شرکت نیز ممکن است شرایط و تشریفات خاص خود را برای افزایش سرمایه داشته باشد. برای مثال، ممکن است اکثریت بالاتری برای تصویب نیاز باشد یا شرایط خاصی برای صدور سهام جدید وجود داشته باشد. عدم رعایت این مقررات هم می تواند به ابطال صورتجلسه بینجامد.یکی از مهم ترین دلایل ابطال صورتجلسه، نقض حقوق سهامداران است. مثلا اگر افزایش سرمایه به نحوی باشد که حقوق سهامداران اقلیت تضییع شود، دادگاه می تواند صورتجلسه را ابطال کند. 

همچنین، اگر حق تقدم سهامداران در خرید سهام جدید رعایت نشود، می توانند دعوی ابطال را مطرح کنند.دادگاه ها در رویه قضایی خود، به رعایت حقوق سهامداران و تشریفات قانونی در دعوی ابطال صورتجلسه افزایش سرمایه، توجه ویژه ای دارند. اگر افزایش سرمایه با نقض قانون تجارت، اساسنامه شرکت یا حقوق سهامداران صورت گرفته باشد، دادگاه ها حکم به ابطال صورتجلسه می دهند.

در مقررات آمده است که اگر حق تقدم سهامداران در خرید سهام جدید رعایت نشده باشد، صورتجلسه قابل ابطال است. همچنین تاکید شده است که نقض اکثریت لازم برای تصویب افزایش سرمایه، می تواند به ابطال صورتجلسه منجر شود.

با توجه به اهمیت این موضوع، شرکت ها باید در فرایند افزایش سرمایه، دقت لازم در رعایت قوانین و حقوق سهامداران را داشته باشند. سهامداران نیز باید از حقوق خود آگاه باشند و در صورت نقض حقوق، از طریق دعوی ابطال صورتجلسه، از حقوق خود دفاع کنند.

برای جلوگیری از بروز چنین چالش هایی، شرکت ها می توانند اقدامات زیر را انجام داده و مورد دقت قرار دهند:

- رعایت دقیق مقررات قانون تجارت و اساسنامه شرکت در فرایند افزایش سرمایه

- اطلاع رسانی شفاف و کامل به سهامداران در مورد افزایش سرمایه

- رعایت حق تقدم سهامداران در خرید سهام جدید

- مشورت با حقوقدانان متخصص در حقوق شرکت ها

- پیشنهاد هیات مدیره برای افزایش سرمایه شرکت باید توجیه لزوم افزایش سرمایه و گزارش جامع درباره وضعیت شرکت را شامل شود.

- گزارش بازرس یا بازرسان درباره پیشنهاد هیات مدیره برای افزایش سرمایه ضروری است. آنها باید نظر قاطع خود را درباره صحت اظهارات هیات مدیره و لزوم یا عدم لزوم افزایش سرمایه ارائه دهند.

- دعوت مجمع عمومی فوق العاده باید طبق اساسنامه و قانون تجارت انجام شود. شامل درخواست کتبی، تعیین زمان و دستور جلسه و رعایت مهلت های قانونی است.

-نصاب رسمیت جلسه مجمع عمومی فوق العاده باید رعایت شود (بیش از نصف سهام با حق رای).

- تشریفات برگزاری جلسه مجمع عمومی فوق العاده توسط هیات رئیسه انجام می شود.

- نصاب تصمیم گیری مجمع عمومی فوق العاده باید طبق اساسنامه رعایت شود.

- پس از تصمیم مجمع، افزایش سرمایه باید از طریق انتشار آگهی در روزنامه به اطلاع سهامداران برسد.

با رعایت این نکات، می توان فرایند افزایش سرمایه را به صورت شفاف و قانونی پیش برده و از بروز اختلافات جلوگیری کرد و به تبع عدم رعایت هرکدام از موارد مذکور میتواند به طرح موفق دعوی ابطال صوزتجلسه افزایش سرمایه شرکت سهامی گردد.

به موجب ماده 270 قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت در مواردی که مقررات قانونی مربوط به عملیات یا تصمیمات اتخاذ شده در هر یک از شعب شرکت حسب مورد بنا به درخواست ذینفع رعایت نمی شود. عملیات یا تصمیمات با حکم دادگاه باطل اعلام می شود.

بنابراین طرح دعوای ابطال صورتجلسات شرکت در انحصار سهامداران و شرکاء نبوده و هر ذینفعی می تواند این دعوا را درخواست کند. مشروط بر اینکه تضییع حقوق خود را ثابت کند.

در پایان باید یادآور شد افزایش سرمایه، تصمیمی مهم در شرکت های سهامی است که تاثیر شگرفی بر آینده شرکت می گذارد، اما ممکن است با چالش هایی همراه باشد. دعوی ابطال صورتجلسه، از دعاوی مهم و فوق العاده تخصصی حقوق شرکتهای تجاری است که می تواند مسیر شرکت را تغییر دهد. بنابراین، رعایت حقوق سهامداران و تشریفات قانونی، در این فرایند اهمیت ویژه ای دارد.

مصطفی لطفی . وکیل دادگستری. پژوهشگر حقوق خصوصی