ایجاد انگیزه در کارکنان (هوشمندی در تشویق مالی یا باج دادن)

افراد کاربلد اما پول دوست را چطور جذب و نگه داریم؟(هوشمندی در تشویق مالی یا باج دادن؟)

 🖊دکتر حسن بودلایی

■حتما شما هم در سازمانتان با افرادی روبه رو شده اید که از نظر تخصص و توانمندی، حرف ندارند اما انگیزه اصلی شان در کار، مسائل مالی است. این افراد، اگر چه ارزشمند هستند، اما مدیریتشان همیشه یک چالش بزرگ است. از یک طرف، باید دلشان را به دست آورد و از طرف دیگر، نباید این توجهات باعث احساس تبعیض در بین دیگران شود.

https://t.me/gahname_modir

□اینجا است که مفهوم قرآنی «مولفه القلوبهم» به کار می آید. در قرآن، این عبارت به افرادی اشاره دارد که با حمایت مالی یا معنوی، دل هایشان نرم می شود و به جامعه اسلامی نزدیک تر می شوند. حالا اگر بخواهیم این مفهوم را در مدیریت منابع انسانی به کار ببریم، می توانیم از آن برای جذب و نگهداشت افراد خاص (مثل متخصصان پول دوست) استفاده کنیم؛ البته با ظرافت و هوشمندی.

●مولفه القلوبهم چیست و چطور به مدیریت مرتبط می شود؟

در قرآن، «مولفه القلوبهم» به افرادی گفته می شود که برای ایجاد همبستگی و کاهش تنش، نیاز به حمایت مالی یا معنوی دارند. پیام این مفهوم ساده است: اگر می خواهید دل ها را جلب کنید، باید نیازهای افراد را بشناسید و به آن ها پاسخ دهید.

○در مدیریت منابع انسانی، این رویکرد می تواند برای افرادی به کار رود که:

▪︎تازه واردند و هنوز با فرهنگ سازمان خو نگرفته اند.

▪︎در موقعیت هایی قرار دارند که حمایت بیشتر، انگیزه شان را افزایش می دهد.

▪︎تاثیرگذارند و می توانند دیگران را هم با خود همراه کنند.

■چطور این رویکرد را در سازمان ها اجرا کنیم؟

۱. جذب و نگهداشت استعدادها:

برخی افراد، مثل متخصصان کلیدی، به توجه ویژه نیاز دارند. این توجه می تواند به شکل حمایت های مالی، مشاوره یا ایجاد فرصت های رشد باشد.

▪︎مثال: تخصیص بخشی از سود جانبی سازمان به متخصصان برای نگهداشت آن ها.

۲. مدیریت تعارضات:

در تیم های متنوع، تنش و اختلاف نظر طبیعی است. با نرم کردن دل ها و ایجاد همبستگی، می توان این تنش ها را کاهش داد.

▪︎مثال: تخصیص منابع برای ایجاد فضاهای مشترک (مثل جلسات تیم سازی) که ارتباطات را بهبود می بخشد.

۳. رهبری و تعاملات سازمانی:

مدیران باید افرادی را شناسایی کنند که می توانند تاثیرگذاری بیشتری داشته باشند و با ایجاد انگیزه در آن ها، همبستگی تیمی را تقویت کنند.

▪︎مثال: ارائه پاداش های معنوی یا مالی به افرادی که نقش رهبران غیررسمی در تیم دارند.

۴. پاداش دهی هدفمند:

پاداش باید بر اساس نیازها و انگیزه های واقعی افراد باشد. برخی به افزایش حقوق حساس اند و برخی دیگر به فرصت رشد یا توجه معنوی.

▪︎مثال: دادن فرصت مشارکت در پروژه های مهم به افراد خاص، علاوه بر پاداش مالی.

□آیا این کار باعث تبعیض نمی شود؟

یکی از بزرگ ترین نگرانی ها در استفاده از این رویکرد، احساس تبعیض در میان کارکنان است. اگر حمایت ها و پاداش ها به درستی مدیریت نشود، می تواند تاثیر منفی بر روحیه تیم بگذارد.

●چالش ها:

۱. توزیع ناعادلانه منابع: اگر منابع فقط به برخی اختصاص یابد، دیگران ممکن است احساس کنند ارزش کمتری دارند.

۲. ایجاد گروه های متمایز: ممکن است کارکنان به دو دسته "ویژه" و "معمولی" تقسیم شوند.

۳. عدم شفافیت: وقتی فرآیند تخصیص پاداش شفاف نباشد، سوءتفاهم و نارضایتی ایجاد می شود.

○چطور از تبعیض جلوگیری کنیم؟

۱. شفافیت در فرآیندها: مشخص کنید چرا و چگونه این حمایت ها ارائه می شود.

۲. تعریف معیارهای واضح: پاداش ها باید بر اساس شاخص های مشخص و عینی داده شود.

۳. ارزیابی مداوم: تاثیرات این رویکرد را ارزیابی کنید تا مطمئن شوید باعث ایجاد حس نابرابری نمی شود.

■پیامدهای فردی و سازمانی

▪︎پیامدهای مثبت برای افراد:

۱. افزایش انگیزه و تعهد: حمایت هدفمند، حس ارزشمندی افراد را تقویت می کند.

۲. روابط بهتر با مدیران: کارکنان حس می کنند که دیده می شوند و این رابطه را تقویت می کند.

▪︎پیامدهای مثبت برای سازمان:

۱. انسجام بیشتر: وقتی دل ها جلب شود، تیم ها هماهنگ تر عمل می کنند.

۲. افزایش بهره وری: افراد با انگیزه بیشتر، نتایج بهتری ارائه می دهند.

۳. کاهش ترک خدمت: کارکنان راضی، تمایل کمتری به ترک سازمان دارند.

□نتیجه گیری:

مفهوم «مولفه القلوبهم» یک ابزار قدرتمند در مدیریت منابع انسانی است. اگر به درستی از آن استفاده شود، می تواند به جذب و نگهداشت استعدادها، کاهش تعارضات، و تقویت همبستگی تیمی کمک کند. اما نباید فراموش کنیم که ایجاد تعادل و شفافیت در این مسیر حیاتی است. هدف، جلب دل ها است، نه ایجاد احساس تبعیض. بنابراین، با دقت و هوشمندی عمل کنید تا این رویکرد به جای تخریب فرهنگ سازمانی، آن را بهبود بخشد.

●حرف آخر: متخصصان پول دوست، اگرچه مدیریتشان سخت است، اما ارزشمندند. اگر بتوانید با ایجاد تمایز هوشمندانه در پاداش دهی، آن ها را در سازمان نگه دارید، سودش به کل تیم می رسد؛ به شرط آن که تبعیض را به حداقل برسانید.

----------

 🟩🟦🟪⬛⬜🟫🟥🟧