ارزیابی معادله های جریان ماندگار و غیرماندگار زهکشی برای تعیین فاصله زهکش ها

عوامل زیادی از جمله بافت خاک، اقلیم منطقه، کیفیت آبآبیاری، عمق لایه نفوذناپذیر، پوشش زهکشها و ... در سیستم زهکشی زیرزمینی اثرگذار میباشد. برای طراحی عمق و فاصله زهکشهای زیرزمینی، کسب اطلاع از شناسایی نیمرخ خاک،هدایت هیدرولیکی خاک، ضریب زهکشی، آبدهی ویژه، عمق تثبیت سطح ایستابی و عمق بهینه نصب زهکش زیرزمینی ضروری است. اجرای سیستم های زهکشی در زمین های کشاورزی که از زهکش های طبیعی برخوردار نیستند یکی از ملزومات کشاورزی پایدار می باشد. برای طراحی و ارزیابی سیستم های زهکشی میبایست جریان آب به طرف زهکشها، تغییرات تراز سطح ایستابی و تخلیه زهکش ها مدل شوند. در هر منطقه باید با توجه به شرایط محل، انواع معادلات مورد بررسی قرار بگیرد و بهترین معادله برای سیستم زهکشی شناسایی شود تا در مطالعات و طراحی از آن معادله استفاده شود. بدینمنظور مدلهایی توسط متخصصین علم آبیاری و زهکشی ارائه شده است. مدلهای ارائه شده توسط این متخصصین از نظر رژیم جریان در دو دسته کلی قرار میگیرند. دسته اول مدلهایی اند که تغذیه بارندگی و آبیاری و تخلیه زهکش ها را در طی زمان ثابت و ماندگار فرض میکنند که در نتیجه آن، سطح ایستابی نیز در طی زمان ثابت در نظر گرفته میشود. دسته دوم مدلهایی میباشند که تغذیه، تخلیه زهکش ها و سطح ایستابی را طی زمان متغیر در نظر میگیرند و به مدلهای جریان غیر ماندگار موسومند. در این مقاله ضمن تشریح موضوع فاصله زهکش ها به عنوان مولفه اساسی سیستم های زهکشی زیرزمینی به تبیین معادله های ماندگار و غیرماندگار برای تعیین فاصله زهکش ها پرداخته شده است.

Keywords:

لایه نفوذناپذیر , فاصله زهکش ها , هدایت هیدرولیکی , کشاورزی پایدار , جریان ماندگار و غیر ماندگار