مولفه های شکل دهنده حس مکان از دیدگاه نظری پدیدارشناسی درمعماری(نمونه موردی:مسجد جامع قزوین)

امروزه یکی از مباحث مورد توجه پژوهشگران حوزه معماری و شهرسازی به کیفیت های مکان و چگونگی فراهم آوردن شرایط حصول و ایجاد آن برمیگردد. حس مکان یکی از بازوهای دستیابی به این کیفیت تلقی شده که زمینهی موضوعی آن قابل طرح در رویکرد فلسفی- روانشناختی پدیدارشناسی مکان است. از این رو معماری پدیدارشناسانه ، را میتوان تجربه آگاهانه مکان توسط انسان در نظر گرفت، که با بازنمایی در ذهن، سبب تجربه، ادراک وشناخت کیفیت های بطنی محیط میشود. لذا مسئله پیش روی تحقیق حاضر، این است که بیشتر فضاهای زیستی کنونی ما فاقد این کیفیات و عاری از این ذهنیات شناخته میشوند. پس اهمیت کاوش در لایه های محتوایی-کالبدی، شناخت و ایجاد حس مکان مشخص است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی بوده و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است که با پیمایش در نمونه مورد آزمون، شاخص های و معیارهای بحث شده تبیین میگردد. نتایج کلی پژوهش موید این مطلب است که مولفه های ایجادکننده حس مکان، در وهله نخست می بایست کالبدی و شکلی باشند که قاعدتا بیرونی ترین و سطحی ترین لایه را تشکیل می دهند. مولفه های انسانی و کارکردهای اجتماعی میتوانند لایه های تقویت کننده ی حس مکان باشند. تداعی معنا و خاطره انگیزی در درونیترین لایه های بحث میشود و میتواند جزء مولفه های تثبیت کننده ی این کیفیت تلقی گردد. لذا هر سه این سطوح در مسجد جامع قزوین نمودی عینی پیدا کرده و قابل شناخت است.

Keywords:

حس مکان , پدیدارشناسی مکان , ادراک حسی , کیفیت طراحی محیط , مسجد جامع قزوین