شناسایی علل سوت زنی سازمانی و دلایل عدم تمایل به سوت زنی در سازمان های دولتی

هدف پژوهش حاضر شناسایی علل سوت­زنی سازمانی و دلایل عدم تمایل به سوت­زنی در سازمان­های دولتی بود که با روش ترکیبی متوالی اکتشافی انجام شده است. مشارکت کنندگان بخش کیفی، مدیران و کارکنان دولتی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند 75 نفر به عنوان مشارکت کننده در این پژوهش انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمی کارکنان سازمان­های دولتی شهرهای تهران، مشهد و سمنان بودند که با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی ساده تعداد 157 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتیجه تحلیل داده­های کیفی منجر به شناسایی 32 مضمون پایه درزمینه دلایل سوت­زنی کارکنان گردید که در قالب 6 مضمون سازمان­دهنده (رویکرد سلامت محور، رویکرد منفعت طلبانه، رویکرد عدالت خواهانه، رویکرد اخلاق گرایانه، رویکرد تکلیف­گرایانه، رویکرد انتقام جویانه)، سازمان دهی شدند و 26 مضمون پایه در خصوص عدم تمایل به سوت­زنی سازمانی احصا شد که بر اساس قرابت معنایی در قالب 4 مضمون سازمان­دهنده (عوامل مربوط به سازمان، عوامل مربوط به افشاکننده، عوامل مربوط به افشاشونده، عوامل مربوط به موضوع تخلف) قرار گرفتند. یافته­های بخش کمی نشان می­دهد که رویکردهای عدالت­خواهانه، اخلاق گرایانه، سلامت محور، منفعت­طلبانه، تکلیف­گرایانه و انتقام­جویانه به ترتیب به عنوان مهم­ترین دلایل تصمیم به سوت­زنی بوده و عوامل مربوط به افشاشونده، عوامل مربوط به سازمان، عوامل مربوط به موضوع تخلف و عوامل مربوط به افشاء کننده به ترتیب مهم­ترین علل سکوت در برابر مشاهده رفتارهای نامطلوب را تشکیل می­دهند. رتبه بندی گویه­های مرتبط با علل سوت­زنی بیان کننده این است که جلوگیری از تکرار تخلفات، احساس بی عدالتی نسبت به خود و احساس مسئولیت به عنوان مهم ترین علل سوت­زنی و ناامیدی از ضمانت اجرایی در صورت افشای تخلفات، نفوذ بالای فرد متخلف و عدم حمایت سازمانی از افشاگران به عنوان دلایل اصلی سکوت در برابر تخلفات تلقی می شود.

Keywords:

افشاگری , سوت زنی سازمانی , سازمان های دولتی