واکاوی بسترفرهنگی پیدایش مرکز علمی جندی شاپور در ایران دوره ساسانی

مرکز علمی و پزشکی جندی شاپور به عنوان یک مرکز علمی مهم در دوره ساسانیان و ادامه حیات آن در قرون اولیه اسلامی،پدیده ای است که پیدایش آن مانند بسیاری از مراکز علمی معتبر جهان در طول تاریخ مستلزم وجود زمینه های مناسب سیاسی،فرهنگی و تاریخی می باشد. عصر ساسانیان که از جهت علمی و فرهنگی بر طبق اکثر منابع به عنوان دوره طلایی فرهنگی ایران باستان به حساب می آید که با پشتوانه دینی آیین مزدیسنا و اتحاد دین و دولت و مدیریت قدرتمند سیاسی و سلیقه ها و علاقه های شخصی برخی پادشاهان و وزیران کاردان ساسانی، آنچنان شرایطی را فراهم آورده بود که انواع علوم و دانش ها و هنرها وفنون از طب و نجوم و فلسفه گرفته تا معماری و گچبری و حجاری و ... در آن روزگار بهترین وضعیت را از جهت پیشرفت و شکوفایی پیدا نموده بود، تا جایی که مرکزی علمی و معتبری مانند جندی شاپور که یکی از نماد های برجسته پیشرفت آن زمان است، پای به عرصه وجود نهاد و قرن ها با قدرت و اقتدار نماینده تمدن ملتی گردید که از هر فرصت برای نشان دادن و به کار گرفتن ذوق و استعداد و اندیشه والای خود استفاده می کرده است.این پژوهش ضمن معرفی اجمالی و مستند این زمینه ها و بسترها فرهنگی در روزگار ساسانیان، به وجود جنبه های متنوع فرهنگی غنی و گسترده ای که از دیر باز در ایران زمین وجود داشته و در آن زمان نسبت به دوره های قبل کامل تر و فراگیر تر شده بود، یعنی همان بستر و زمینه مناسبی که به مقتضای شرایط فراهم شده و پایگاه علم و اندیشه آن دوره محسوب شد تا نهاد های علمی و فرهنگی چون جندی شاپور بر اساس آن دایر گردد، با این فرضیه که: یکی از مهمترین زمینه های شکل گیری مرکز علمیجندی شاپور در ایران باستان نقش و تاثیرگذاری ساختار فرهنگی جامعه ایران آن دوران است و توجه به علم و دانش بخصوص در میان طبقات بالای جامعه ساسانی بوده است.روش انجام این پژوهش توصیفی- تحلیلی با استناد به منابع اولیه گوناگون و استقرای داده ها با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانه ای است.

Keywords:

فرهنگ , جندی شاپور , ساسانیان , ایران باستان.