هویتیابی در آثار عکاسان زن ایرانی با رویکرد سپهر نشانه ای (مطالعه موردی: آثار شادی قدیریان)

آثار هنری به دلیل ارتباط عمیق با بستر فرهنگی، اجتماعی، جغرافیایی، تاریخی و سیاسیای که در آن تولید می شوند؛ انعکاس دهنده ی ابعاد مختلف زیست بشری در هر دوره هستند. یکی از مسائلی که میتوان با مطالعه ی آثار هنری دوره های مختلف به آن دست یافت، مفهوم هویت است. هنر عکاسی به واسطه ی ماهیت آشکارگی و بیانگری خود، به مثابه رسانهای برای بازتاب نقش زن و جایگاه او در اجتماع مورداستفاده قرار گرفته است. حضور مفهوم زن و جنسیت در آثار هنری از دوجنبه قابل بررسی است: اول؛ زن به مثابه سوژه عکاسی و دوم؛ زن به مثابه خالق اثر در میان عکاسان معاصر ایران، زنانی فعالیت هنری داشته اند که زن و جنسیت موضوع آثار آنها بوده است که از این حیث هردو جنبه را دارا هستند. مسئله ای که مطرح می شود این است که این هنرمندان چگونه از عکاسی به عنوان رسانه ای در جهت هویت یابی زن در جامعه معاصر ایران استفاده کرده اند در این مقاله برای پاسخ به این پرسش آثار شادی قدیریان به عنوان نمونه موردی پژوهش، با روش توصیفی-تحلیلی و بر مبنای نظریه سپهرنشانه ای مورد خوانش قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که تقابل سنت و مدرنیته یکی از شاخصه های اصلی آثار شادی قدیریان است که هنرمند با استفاده از آن تلاش کرده تا نگاه مردسالارانه به زن را که ناشی از نگاه سنتی به او میداند، به تصویر بکشد.

Keywords:

عکاسی زنان , هویت جنسیتی , نشانه شناسی فرهنگی , سپهر نشانه ای , شادی قدیریان