مصادیق و شرایط تحقق عسر و حرج زوجه در آیینه رویه قضایی و نقد آن

مستفاد از ماده 1130 قانون مدنی، زوجه میتواند با اثبات یکی از موارد عسر و حرج به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند، چنانچه عسر و حرج اثبات شود، دادگاه زوج را اجبار به طلاق مینماید. عسر و حرج، به شرایطی اطلاق میشود که ادامه زندگی برای زوجه با مشقت همراه شود و تحمل آن مشکل باشد. در تبصرههای این ماده به چند مصداق آن اشاره شده است. این ماده و تبصرههای آن بارها دچار اصلاحات و تغییراتی شده است. در تاریخ 1381/4/29 با ایراد شورای نگهبان، مبنی بر خلاف شرع بودن برخی از تبصرهها و تام نبودن مصادیق، توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام اصلاح شد. این ماده در خصوص نوع طلاق، شخصی یا نوعی بودن معیار تشخیص عسر و حرج توسط دادگاهها و ادله اثبات آن، فاقد مقررهای خاص میباشد؛ بنابراین، رویه قضایی، مفاد ماده 1130 ق.م را تبیین و مصادیق آن را مشخص مینماید، همانطور که در انتهای ماده 1130 ق.م، تلویحا به نقش دادگاهها در اجرای این ماده اشاره شده است. هدف از نگارش این مقاله، بررسی ماهیت، شرایط، مصادیق تحقق یا عدم تحقق عسر و حرج و نقد آن در رویه قضایی میباشد.

Keywords:

عسر و حرج , طلاق , رویه قضایی , زوجه , ماده 1130 ق.م