بینامتنیت واژگان و مفاهیم قرآنی در منظومه ی ویس و رامین

ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی منظومه ای است رئالیستی و مبتنی بر داستانی کهن، بازمانده از روزگار اشکانیان به زبان پهلوی که در قرن پنجم ه . ق. منظوم گشت. از آن­جایی­که این منظومه مربوط به دوران پیش از اسلام است،  چندان انتظار نمی رود که در آن به مفاهیم قرآنی اشاره شده باشد؛ در حالی که شاعر در آن از واژگان و مفاهیم قرآن کریم در تبیین گزاره ها و نظم ابیات به­وفور بهره گرفته است. پژوهش حاضر بر آن است تا منظومه­ی مذکور را براساس پیوندش با آیات و مضامین قرآنی و برپایه­ی نظریه­ی بینامتنی مورد نقد و بررسی قرار دهد. شیوه­ی پژوهش براساس روش تحلیلی- توصیفی است و مبانی نظری آن نیز بر پایه­ی آرای نظریه­پردازان بینامتنی است تا افزون بر نشان­دادن ساختار منسجم ابیات، آشکار گردد که شاعر با چه ترفندهای ادبی­ای، این مضامین وحیانی را در مثنوی خویش ­ به کاربرده است. برآیند تحقیق حاکی از آن است که با وجود ادبیات خاص غنایی حاکم بر متن و جلوه گری عشق و غنا در آن، شاعر تحت تاثیر حقایق قرآنی و عقاید اسلامی، از گزاره­های قرآنی به­طور مشهودی بهره برده است؛ به­گونه ای که این اثر را افزون بر منظومه ا‎ ی غنایی، به مجموعه ای از باورهای اسلامی و دینی شاعر در ذهن مخاطب جلوه گر می سازد.  

Keywords:

ادبیات غنایی , بینامتنیت , فخرالدین اسعد گرگانی , ویس و رامین