ارایه مدلی برای پیش بینی مصرف سوخت وسایل نقلیه در آزادراه ها

بررسی­ها نشان می­دهد از مجموع فرآورده­های نفتی انرژی زا ، سهم قابل ملاحظه­ای (حدود 30 درصد) به مصرف بنزین اختصاص دارد؛ به­طوری که متوسط مصرف بنزین در کشور به حدود 94 میلیون لیتر در روز می­رسد؛ بنابراین مدیریت صحیح مصرف سوخت وسائل نقلیه می­تواند اثرات مثبتی را بر جنبه­های اقتصادی و محیط زیستی جامعه فراهم آورد. در بین عوامل متعددی که در منجر به افزایش مصرف سوخت وسایل نقلیه می­شوند، می­توان به ناهمواری سطح روسازی و شیب طولی راه­ها اشاره کرد.در تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر هریک از عوامل گفته شده بر مصرف سوخت وسایل نقلیه، میزان ناهمواری سطح روسازی و شیب طولی آزاد راه­های تهران-ساوه، تهران-کرج و تهران-قم در هر دو سمت رفت و برگشت در هر یک­صد متر با استفاده از دستگاه نیمرخ سنج سطح راه اندازه گیری شد؛ همچنین با نصب دستگاه دیاگ بلوتوثی روی خودروی سواری دارای معاینه فنی، مقدار مصرف سوخت در هر یک از این مسیرها برای هر یک­صد متر ثبت گردید. تحلیل های آماری انجام شده روی داده­ها نشان می­دهد، میزان ناهمواری روسازی راه و شیب طولی مسیر به سمت سربالایی به تنهایی یا توامان مصرف سوخت وسیله نقلیه را به­صورت معنی­داری افزایش می­دهند. در این تحقیق پس از تحلیل­های آماری روی مصرف سوخت وسیله نقلیه مورد آزمایش، رابطه­ای برای پیش­بینی مصرف سوخت وسایل نقلیه در آزاد­راه­ها پیشنهاد شده است. تحلیل نتایج نشان می­دهد با اینکه افزایش ناهمواری همواره باعث افزایش مصرف سوخت می­شود ولی آهنگ افزایش مصرف سوخت در بازه ناهمواری بزرگتر از 2/2 متر بر کیلومتر بیشتر از سایر دسته­بندی­های ناهمواری است. همچنین براساس رابطه پیشنهادی در این تحقیق و با در نظر داشتن محدودیت­های آن (خودروی سواری با سرعت 67 کیلومتر بر ساعت) می­توان گفت به ازای افزایش یک واحد در شاخص بین­المللی ناهمواری (یک متر بر کیلومتر)، میزان مصرف سوخت تقریبا 2 درصد افزایش می­یابد. بنابراین درصورت رفع خرابی­هایی که منجر به ناهمواری راه می­شوند، مصرف سوخت وسایل نقلیه در شبکه راه­ها کاهش یافته و ضمن آنکه برای کاربران رضایتمندی بیشتری فراهم می­گردد، سالانه از هدر رفتن رقم قابل ملاحظه­ای از سرمایه ملی جلوگیری می­شود.

Keywords:

ناهمواری , روسازی , شیب طولی , مصرف سوخت , نیمرخ سنج سطح راه (RSP)