مفهوم شناسی برائت و جایگاه آن در کتاب و سنت

برائت واژه­ای قرآنی و درون­دینی، و به معنای گونه­ای انقطاع قلبی و عملی از هر­گونه رفتار، عقیده یا اهل باطل است. متون وحیانی، دشمن خدای متعال و منکر ارکان رسالت را مصداق بارز اهل باطل معرفی می­ کند. برائت هر­چند در مفهوم، با واژه هایی ­چون لعن، بغض، سب و عداوت همخوانی کامل ندارد، ولی ممکن است این واژه ها در مصداق، نشانه ای برای برائت به حساب آیند. برائت در ادبیات وحیانی، علاوه بر معنای لغوی و اصطلاحی، ممکن است گونه­ ای تفکیک عقیده و اندیشه را هم شامل شود که با توجه به شدت و ضعف آن در مراحل قلب، زبان و عمل جوارحی، مراتب مختلفی دارد. محور تحقق برائت در قرآن کریم، عداوت نسبت به دشمنان خدای متعال است. روایات اهل­ بیت(ع) علاوه بر ملاک قبل، عداوت نسبت به دشمنان اهل­ بیت(ع) و مخالفت با ایشان، که در طول عداوت با خدای متعال قرار می­گیرد را نیز، به عنوان ملاک و معیار برائت تبیین کرده­ اند. مجموعه آیات و روایات، به­روشنی از این واقعیت حکایت دارند که بدون برائت از دشمنان اهل­ بیت(ع) ، ایمان راستین محقق نخواهد شد. بررسی اجتهادی برائت از منظر آیات و روایات و تبیین معیارهای آن، روش پژوهش این تحقیق است.

Keywords:

برائت , ولایت , لعن , ایمان , کفر , عداوت