حاکمیت شرکتی در موسسات بیمه

این تحقیق به منظور تدوین مقررات حاکمیت شرکتی و به کارگیری آن در شرکت های بیمه انجام شده است. در این تحقیق علاوه بر روش مطالعات تطبیقی از روش تحقیق عملی برای تدوین آیین نامه پیشنهادی حاکمیت شرکتی با مشارکت طیف وسیعی از خبرگان و کارشناسان صنعت بیمه استفاده شده است. در این تحقیق، مهمترین اسنادی که مورد بررسی قرار گرفته اند عبارتند از:
- نظریه های پایه حاکمیت شرکتی
- سند انجمن بین المللی ناظران بیمه و سازمان توسعه اقتصادی، در خصوص حاکمیت شرکتی
- اصول اساسی بیمه شماره 7 انجمن بین المللی ناظران بیمه با عنوان "حاکمیت شرکتی" (ICP7)
- اصول اساسی بیمه شماره 8 انجمن بین المللی ناظران بیمه با عنوان "مدیریت ریسک و کنترل های داخلی" (ICP8)
- سند حاکمیت شرکتی در صنعت بیمه هند
- سند حاکمیت شرکتی در صنعت بیمه مالزی
- سند حاکمیت شرکتی در صنعت بیمه استرالیا
- سند حاکمیت شرکتی در صنعت بیمه هنگ کنگ
- سند حاکمیت شرکتی در صنعت بیمه سنگاپور
- سند حاکمیت شرکتی در صنعت بیمه ایرلند
- رهنمود های اصول حاکمیت شرکتی در بانک ها، تهیه شده توسط کمیته بال
- دستورالعمل کنترل های داخلی ناشران پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران و فرابورس
- منشور کمیته حسابرسی سازمان بورس و اوراق بهادار
- منشور فعالیت حسابرسی داخلی سازمان بورس و اوراق بهادار

اهداف حاکمیت شرکتی
بر اساس مطالعات صورت گرفته اهداف حاکمیت شرکتی، شفافیت، انصاف، راستی، رعایت حقوق تمام ذینفعان، مسیولیت پذیری و پاسخ گویی می باشند. در شرکت های بیمه علاوه بر اینها موضوعاتی مانند مدیریت ریسک و گزارش گری به موقع به نهاد ناظر در کانون توجه حاکمیت شرکتی قرار دارد.


چارچوب و ساز و کارهای حاکمیت شرکتی
رسیدن به اهداف حاکمیت شرکتی نیازمند سازوکارهایی است که باید در قوانین و مقررات حاکم بر شرکت های بیمه منعکس گردد. سازوکارهای حاکمیت شرکتی باید حداقل دربرگیرنده موارد زیر باشد:
- استقرار هییت های مدیره توانا و بی طرف و تبیین نقش و مسیولیت های آنها در شرکت های بیمه 
- ایجاد مسیولیت های مناسب برای مدیران شرکت های بیمه
- تشکیل گروه های کنترل کننده ی مستقل شامل گروه های مالی- حسابداری، حقوقی، مدیریت ریسک، حسابرسی داخلی و ... در شرکت های بیمه
- افشای اطلاعات مناسب همراه با اعمال مکانیزم های انتصاب و گزارش دهی جهت کنترل تداخل منافع در شرکت های بیمه
- تدوین و گسترش منشور اخلاق حرفه ای در شرکت های بیمه
- رعایت حقوق کلیه ذینفعان از جمله بیمه گذاران، سهامداران و ... از طریق مکانیزم های حاکمیت شرکتی در شرکت های بیمه.
در این تحقیق بر اساس مطالعات صورت گرفته چارچوبی برای حاکمیت شرکتی برای شرکت های بیمه استخراج گردید که شامل ساز و کارهای فوق می باشد. چارچوب استخراجی حاکمیت شرکتی برمبنای مقایسه های صورت گرفته بین کشورهای خارجی مورد مطالعه و اسناد انجمن ناظران بین المللی بیمه، کمیته بال و کشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه، تدوین شده است. 
آیین نامه پیشنهادی حاکمیت شرکتی در موسسات بیمه کشور
پس از مطالعات نظری و تدوین چارچوب حاکمیت شرکتی برمبنای مطالعات تطبیقی، گروه پژوهشی عمومی بیمه، آیین نامه پیشنهادی حاکمیت شرکتی را تدوین کرد. سپس این آیین نامه در اختیار طیف وسیعی از مدیران و کارشناسان بیمه مرکزی، خبرگان صنعت بیمه، خبرگان مالی، خبرگان حقوقی و خبرگان دانشگاهی قرار گرفت. پس از اخذ نظرات این افراد، گروه پژوهشی در چندین نوبت اقدام به اصلاح آیین نامه پیشنهادی حاکمیت شرکتی کرد. روش اصلاح به گونه ای بود که پس از دریافت نظرات تعدادی از خبرگان، آیین نامه اصلاح شده در اختیار گروه دیگری از خبرگان قرار می گرفت. نظارت دریافتی مورد بررسی قرار گرفت و آیین نامه پیشنهادی حاکمیت شرکتی اصلاح گردید. ریوس آیین نامه پیشنهادی حاکمیت شرکتی در موسسات بیمه کشور شامل موارد زیر است: 
- نقش و مسیولیت های هییت مدیره شرکت های بیمه
- تفکیک وظایف رییس هییت مدیره و مدیر عامل در شرکت های بیمه
- ترکیب و صلاحیت اعضای هییت مدیره شرکت های بیمه
- استقلال اعضای هییت مدیره شرکت های بیمه
- استفاده از کمیته های هییت مدیره جهت ایجاد مکانیزم های نظارتی هییت مدیره و بیمه مرکزی ج.ا.ایران
- ماهیت و عمق افشای اطلاعات (مالی، حسابرسی، ریسک و ...) جهت جلوگیری از تداخل منافع در شرکت های بیمه
- رعایت حقوق کلیه ذینفعان از جمله بیمه گذاران، سهامداران
- سیاست های ناظر بر انتصاب و پاداش مدیران ارشد، سرمایه گذاری، مدیریت ریسک، تداخل منافع، رعایت مقررات، نقش و مسیولیت های واحد حسابرسی داخلی و اکچویری رسمی بیمه