ارتقا تنوع کاشت گیاهان دارویی درحوزه سد البرز (منطقه لفور)

برداشت بی رویه گیاهان دارویی از عرصه های منابع طبیعی کشور، در سالهای اخیر به نحوی بوده است که روند رو به زوال رویش این گونه ها در عرصه های منابع طبیعی، مورد توجه کارشناسان واقع شده است.لذا به منظوربررسی سازگاری گونه های مختلف گیاهان دارویی ، تعیین عملکرد کمی وکیفی و معرفی مناسب ترین گونه ها برای کشت، تحقیقی در حوزه سد البرز شامل مناطق جویبار ،آلاشت و 4 روستای موجود در منطقه جنگلی طی سالهای 1390-1394 صورت گرفته است . برای منطقه جویبار گونه های به لیمو(Lippiacitriodora ) ، کنگرفرنگی (Cynarascolymus)، رازیانه (Foeniculumvulgare) ،سداب ( Rutagraveolens) ، بادرنجبویه (Melissa officinalis) ، رزماری ، اسطوخودوس و منطقه آلاشت گونه های سنبل الطیب ، بادرنجبویه ،گل گاوزبان ایرانی ، مریم گلی ، نعناع فلفلی ، رازیانه ، ودر روستای اسبورز گونه های سنبل الطیب ، بادرنجبویه ، گل محمدی ، آویشن باغی ، مریم گلی ، رزماری واسطوخودوس و در روستاهای جنگلی گونه های بادرنجبویه ، نعناع فلفلی ، سنبل الطیب و به لیمو در نظر گرفته شده است . اندازه گیری صفات گیاهان دارویی کاشته شده شامل : ثبت مراحل فنولوژی ، ارتفاع گیاه در مرحله گلدهی ، مقاومت در برابر آفات و بیماریها همچنین عملکرد گیاه و تولید بذر بود . بر اساس نتایج بدست آمده گونه های دارویی مناسب برای کشت در مناطق پایین دست حوزه سد البرز گونه های کنگر فرنگی و به لیمو بوده که به لحاظ سازگاری با شرایط محیطی وعملکرد محصول اعم از اندام هوایی، بذر و کیفیت محصول تولیدی شامل اسانس و یا عصاره قابل توجه بودند .گونه رازیانه به لحاظ سازگاری به جز مرحله تشکیل بذر بقیه مراحل زندگی را با موفقیت سپری نموده و در طی سالهای تحقیق ازشادابی وطراوات خاصی برخوردار بوده وگونه های رزماری واسطوخودوس ازلحاظ سازگاری و تولید درواحد سطح موفق بوده ولیکن به لحاظ تولید بذر و درصد قوه نامیه در حد بسیار پایینی بوده است .درمنطقه آلاشت گونه های مناسب برای کشت و کار شامل گونه های بادرنجبویه ، رازیانه وگل گاوزبان ایرانی به لحاظ سازگاری با شرایط محیطی و عملکرد محصول اعم از اندام هوایی ، بذر و کیفیت محصول تولیدی نظیر اسانس در وضعیت خوبی قرار داشتند . در منطقه مرتعی اسبورز گونه های گل محمدی ، آویشن باغی و اسطوخودوس به لحاظ سازگاری با شرایط محیطی ، مقاومت در مقابل آفات و بیماریها و عملکرد محصول اعم ازاندام هوایی ، بذر و کیفیت و کمیت محصول تولیدی و همچنین میزان اسانس دروضعیت خوبی قرارداشتند . و در روستاهای واقع درمنطقه جنگلی گونه های نعنا فلفلی و بادرنجبویه به لحاظ سازگاری با شرایط محیطی ، مقاومت درمقابل آفات و بیماریها و عملکرد محصول اعم از اندام هوایی ، بذر و کیفیت و کمیت محصول تولیدی دروضعیت خوبی قرارداشتند . با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق میتوان راهکارهای مناسبی را برای توسعه کشت گیاهان دارویی درمنطقه به خصوص باحضور صنایع وابسته به گیاهان دارویی پیشنهاد داده و در جهت شکوفایی منطقه برنامه ریزی نمود .واژه های کلیدی:گیاهان دارویی ، نعنا فلفلی، به لیمو ، گل محمدی ، سد البرز.