ارزیابی تاثیر قارچکش بیولوژیک تجاری CangMei حاوی باکتری Bacillus subtilis در کنترل بیماری بلاست برنج تحت شرایط مزرعه

استفاده از قارچکش های شیمیایی روش رایج مدیریت بیماری بلاست در کشور محسوب می شود که متاسفانه خطرات جدی برای سلامتی انسان و محیط زیست به دنبال دارد. کنترل بیماری بلاست با استفاده از میکروارگانیسم های مفید، می تواند شیوه ای بی خطر و مطلوب برای کاهش مصرف سموم شیمیایی محسوب شود. سویه های مختلف باکتری Bacillus subtilis توانسته اند انواع بیماری های گیاهی خاکزاد و هوازاد را در میزبان های گیاهی مختلف به خوبی کنترل کنند. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی کارایی یک قارچکش بیولوژیک با نام تجاری CangMei با فرمولاسیون پودر وتابل حاوی B. subtilis در کنترل بیماری بلاست برنج در شرایط شالیزارهای شمال کشور بود. برای این منظور، سوسپانسیون تهیه شده از فرمولاسیون پودری با سه دز مختلف (90، 150 و 180 گرم در هکتار) روی بوته های برنج محلولپاشی شد. قارچکش شیمیایی Nativo® 75WG به میزان 160 گرم در هکتار به عنوان مقایسه مورد استفاده قرار گرفت. این پروژه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار در دو مزرعه برنج واقع در دو منطقه مختلف در شمال کشور (آمل و تنکابن) انجام شد. شدت بیماری بلاست برگ و گردن خوشه و نیز میزان عملکرد محصول محاسبه و با شاهد مقایسه شد. تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه (شدت بیماری بلاست برگ و خوشه و عملکرد) در منطقه آمل نشان داد که اثر تیمار در این مکان معنی دار نبوده است. به رغم این، قارچکش شیمیایی ناتیوو و دز 180 گرم در هکتار قارچکش بیولوژیک باعث بیشترین مقدار عملکرد محصول در منطقه آمل شدند (به ترتیب با افزایش بیش از 97 و 57% نسبت به شاهد). همچنین، کمترین میزان بلاست برگ در این منطقه مربوط به قارچکش شیمیایی و دز 180 گرم در هکتار قارچکش بیولوژیک بود (به ترتیب بیش از 58% و 29% کنترل بیماری). تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه (شدت بیماری بلاست برگ و خوشه و عملکرد) در منطقه تنکابن نشان داد که اثر تیمار فقط روی درصد بلاست گردن خوشه معنی دار بود. با این وجود، در صفت عملکرد، دز 180 گرم در هکتار قارچکش بیولوژیک (با بیش از 14% افزایش عملکرد نسبت به شاهد) بالاترین مقدار را نشان داد و در صفت بلاست برگ، قارچکش شیمیایی ناتیوو و پس از آن دز 150 گرم در هکتار قارچکش بیولوژیک کمترین شدت را به خود اختصاص دادند (به ترتیب با 45 و 42% کنترل بیماری). همچنین، کمترین میزان بلاست گردن خوشه در این منطقه مربوط به قارچکش شیمیایی و دز 180 گرم در هکتار قارچکش بیولوژیک بود (به ترتیب نزدیک به90% و 56% کنترل بیماری). در مجموع، با توجه به کاهش محسوس بیماری بلاست (به خصوص بلاست گردن خوشه) و نیز افزایش عملکرد محصول برنج توسط قارچکش بیولوژیک CangMei، این فرآورده برای کاربرد در شالیزارهای برنج شمال کشور با دز 180 گرم در هکتار قابل توصیه است.واژه های کلیدی: شالیزار، Magnaporthe oryzae، آفتکش بیولوژیک، کنترل بیولوژیک،Bacillus subtilis